بازگشت

ارزش دختر دارى در اسلام


اراده ى حق در عطا كردن فرزند

وجود مقدس حق, فعال مايشإ, مالك آسمان ها و زمين, عليم و قدير, حكيم و عادل, و رحمان و رحيم است.

تصميم و اراده او نسبت به بندگان عين لطف, و محض محبت, و جلوه ى عشق و رحمت, و تجلى كرامت و حسن انتخاب است.

او هر چه را براى بنده اش بخواهد به مصلحت دنيا و آخرت بنده است, و بنده نسبت به حكمت و عدالت و رحمت و اراده او بايد تسليم باشد, كه اين حالت تسليم بالاترين عبادت باطن, و از اخلاق انبيا و اوليا, و نشانه ى عشق و معرفت عاشقان و عارفان به حضرت اوست.

آن را كه عقيم قرار داده, به كسى كه دختر مى دهد, به آن كه پسر عنايت مى فرمايد, در دامن مادرى كه دوقلويى از پسر و دختر مى گذارد, همه و همه عين رحمت و لطف, و جوشش عشق او به بندگان است.

((لله ملك السموات والا رض يخلق ما يشإ يهب لمن يشإ اناثا ويهب لمن يشإ الذكور إو يزوجهم ذكرانا واناثا ويجعل من يشإ عقيما انه عليم قدير1 مالكيت و حاكميت آسمان ها و زمين از آن خداست هرچه را بخواهد مىآفريند به هركس اراده كند دختر مى بخشد و به هركس بخواهد پسر, يا (اگر بخواهد) پسر و دختر ـ هر دو ـ را براى آنان جمع مى كند, و هركس را بخواهد عقيم مى گذارد زيرا كه او دانا و قادر است)).

بر اساس اين آيه شريفه, فرزند دختر, جلوه ى سلطنت و پادشاهى, تجلى اراده ى او در آفرينش, و نور دانايى و توانايى او نسبت به انسان است.

دانش و قدرت, فعل و اراده, حكومت و مالكيت او اقتضا كرده كه پدر و مادرى داراى دختر شوند.

چهره درهم كشيدن نسبت به تولد دختر, چهره درهم كشيدن نسبت به الوهيت, مالكيت, خلقت, انتخاب و دانايى و توانايى حضرت اوست, كه گناهى بزرگ, و حالتى احمقانه, و برنامه اى بدور از منطق و حكمت است.

طفل اگر بميرد به فرموده ى امام صادق(ع), در جهان برزخ به ابراهيم و ساره سپرده مى شود, تا در دامن آنان تربيت شود, و براى آخرت پدر و مادر ذخيره گردد.2

شهيد ثانى در مسكن الفواد نقل مى كند كه امام ششم (ع) فرمود:

((ولد واحد يقدمه الرجل إفضل من سبعين ولدا يبقون بعده يدركون القائم(ع)3 صبر بر مرگ فرزند و دورى از جزع و فزع, ثوابش بيشتر از آن است كه هفتاد فرزند پس از انسان زنده بمانند و حضرت قائم (عج) را درك كنند)).

حضرت حسين(ع) شش ماهه ى خود را به خيمه برگرداند, و در آغوش خواهرش زينب نهاد, و خود روى خاك نشست و عرضه داشت الهى! اين شهيد شش ماهه را ذخيره روز آخرت من قرار بده.

جايى كه طفل مرده به اين اندازه براى انسان قيمت داشته باشد كودك به جا مانده و بزرگ شده, در حالى كه تربيت و وقار و ادب و ايمانش,نتيجه ى زحمات سنگين پدر و مادر است براى انسان چه اندازه قيمت دارد؟ دختر يا پسر هيچ فرقى نمى كند, منظور اولاد انسان است.

به فرموده قرآن مجيد: فرزندان انسان براى انسان آزمايش حقند4, اگر انسان در برابر اين آزمايش و ابتلا سر فراز بيرون آيد, به اين معنا كه بوجود او خوشنود و راضى باشد, در تعليم و تربيت دينى او بكوشد, وسائل ازدواجش را در حد قدرت فراهم كند, احترام او را پاس بدارد, در بزرگداشت وجود او و حق او اقدام نمايد, به اجرى عظيم, و ثوابى فوق العاده رسيده.

مگر قرآن مجيد نفرموده: ((المال والبنون زينه الحياه الدنيا والباقيات الصالحات خير عند ربك ثوابا وخير إملا5 مال و فرزند, زينت زندگى دنياست و باقيات صالحات=[ ارزش هاى پايدار و شايسته] ثوابش نزد پروردگارت بهتر و اميد بخش تراست)).

كسى كه براى تربيت فرزند خود زحمت مى كشد, و او را آشناى با حق و انبيا و ولايت و قرآن بار مىآورد, باقيات صالحاتى است كه در بين تمام برنامه هايش نظير ندارد, و همين است كه نزد خداوند بهتر و عاقبتش براى انسان نيكوتر است.

مگر مريم كبرى, خديجه ى بزرگوار, آسيه ى با كرامت, فاطمه ى زهرا(س) و زينب كبرى براى پدران خود بهترين باقيات صالحات نيستند؟

چرا كسى از دختر دار شدن گرفته و افسرده شود؟ مگر فرزندى كه در رحم مادر قرار دارد به اراده كسى جز خدا دختر مى شود, دختر شدن فرزند در رحم عين لطف و رحمت حق و عنايت و مرحمت اوست, بايد تسليم اراده و لطف او بود, و بر نعمت وجود دختر تا پايان عمر با تمام وجود به شكر و سپاس برخاست.

رسول حق, داراى چند پسر به نام قاسم,طيب, طاهر, و ابراهيم شد, گر چه هيچ كدام زنده نماندند, ولى به خاطر پسردار شدن, از جانب خداوند تبريك و تهنيت به او داده نشد, و آيه اى هم در قرآن مجيد به اين سبب نازل نشد, ولى وقتى دخترى چون فاطمه (س) در رحم پاك خديجه(س) وجود پيدا كرد, سوره ى كوثر نازل شد, و بشارت خير كثير, و نيكى دائم به او داده شد.!!

مستحب است انسان, در صورتى كه از دختر داشتن محروم است, دست نياز به جانب حق بردارد, و براى دختر دار شدن با حال اخلاص به درگاه حق دعا كند و بنالد.



درخواست پيامبر اولوالعزم

ابراهيم خليل آن پيامبر بزرگ با داشتن فرزندى چون اسماعيل و اسحاق به درگاه حق جهت دختردار شدن ناليد. امام صادق (ع) دعاى او را بدين صورت نقل مى كند: ((ان ابى ابراهيم(ع) سال ربه ان يرزقه ابنه تبكيه و تندبه بعد موته6 پدرم ابراهيم(ع) از حضرت حق درخواست دختر كرد تا پس از مرگش گريه كننده و ناله كننده [ و خلاصه مجلس گرم كن] و ياد آور داشته باشد)).

هدفى كه در اين روايت بازگو شده خيلى مهم نيست, آنچه مهم است اصل مطلب است كه پيغمبرى اولوالعزم, از داشتن دختر محروم بود, براى رسيد ن به اين نعمت دعا كرد.

اين كه انسان, پدر دختر باشد افتخار دارد, چرا كه رسول با كرامت اسلام پدر دختر بود, اين همرنگى با رسول خدا(ص) در زندگى, كه با عطا شدن دختر به انسان تحقق پيدا مى كند واقعا افتخار دارد, امام صادق (ع) فرمود:پيامبر خدا پدر دختران بود.



خواهر داشتن هم رحمت است

اگر كسى دختر نداشت ولى داراى خواهر بود, باز هم درى از رحمت حق بر وى باز شده, امام ششم (ع) مى فرمايد: ((من عال ثلاث بنات او ثلاث اخوات وجبت له الجنه7 كسى كه سه دختر يا سه خواهرش را سرپرستى كند بهشت بر او واجب مى گردد)).



دختران اين گونه اند

رسول حق (ص) فرمود: ((نعم الولد البنات ملطفات مجهزات مونسات مباركات مفليات8 دختران چه خوبند, مهربان و نرمخو, مددكار و آماده به كار, انيس انسان, با بركت, وعلاقه مند به پاكيزگى)).



دختر, دسته گل خوشبو است

مردى به مردى كه نزد رسول حق(ص) نشسته بود خبر داد همسرت دختر آورد, رنگ آن مرد تغيير كرد, رسول اسلام (ص) فرمود: چه شده؟ عرضه داشت: خير است, فرمود:بگو چه اتفاقى افتاده؟ گفت: از خانه بيرون آمدم در حالى كه همسرم درد زاييدن داشت, اين مرد به من خبر داد دختر دار شده ام, حضرت فرمود:زمين حمل كننده او, آسمان سايه سرش, و خداوند روزى دهنده اوست, دختر دسته گياه خوشبويى است كه آن را مى بويى, سپس رو به اصحاب كرد و فرمود: كسى كه داراى يك دختر است, مشكل دارد ((تربيت و حفظ او, تهيه ى جهازيه, آماده كردن مقدمات عروسى, دلهره داماد دارى)) و براى هر كس دو دختر است, خدا به فرياد او برسد, و هر كس داراى سه دختر است از جهاد و هر كار مكروهى معاف است, و هر آن كه چهار دختر دارد, اى بندگان خدا او را كمك دهيد, به او قرض دهيد, و به او رحمت آوريد.9



دختر, حسنه است

امام صادق (ع) فرمود: ((البنات حسنات و البنون نعمه فالحسنات يثاب عليها و النعمه يسال عنها10 دختران حسناتند, پسران نعمت حقند, بر حسنات بهره مى دهند, و ازنعمت بازپرسى مى كنند)).

و باز رسول حق(ص) درباره ى ارزش دختر داشتن فرمود: ((خير اولادكم البنات بهترين فرزندان شما دختران هستند)).11



ناراحتى از داشتن دختر خطاست

شب معراج به رسولش فرمود: ((فقل لابإ البنات لا تضيقن صدوركم على بناتكم فانى كما خلقتهن ارزقهن12 به دختر داران بگو, به خاطر داشتن دختر دلتنگى نكنيد, همان گونه كه آنها را آفريدم, روزى هم مى دهم)).

امام صادق (ع) فرمود:كسى كه مرگ دخترش را بخواهد, قيامت بر خدا وارد مى شود, در حالى كه او را جزء عاصيان به حساب مىآورند.13

مردى در زمان امام صادق(ع) دختردار شد, خدمت امام رسيد, حضرت او را ناراحت و خشمگين ديد. به او فرمود: فكر كن خداوند به تو وحى مى كرد, من براى تو انتخاب كنم, كه خداى تو هستم, يا تو با بودن من انتخاب مى كنى؟چه جواب مى دادى؟ عرض كرد: مى گفتم: اى خداى من! تو براى من انتخاب كن, حضرت فرمود:هم اكنون خداوند مهربان براى تو دختر انتخاب فرموده, اى مرد در داستان موسى و خضر آمده كه وقتى خضر به مصلحت آن خانواده به دستور خدا كودك را كشت, به موسى گفت: ((فإردنا إن يبدلهما ربهما خيرا منه زكاه وإقرب رحما14 خواستم تا به جاى او خداوند فرزندى بهتر و متوجه تر به رعايت رحم به او بدهد)).

حضرت حق به جاى آن كودكى كه به دست خضر كشته شد, و موسى به او اعتراض كرد و خضر به او گفت: خدا بهتر از آن را به پدر و مادرش مى دهد, دخترى عنايت فرمود كه هفتاد پيغمبر از نسل او بوجود آمد!!

سكونى كه از ياران امام صادق(ع) است مى گويد در حال غم و غصه و حزن و اندوه وارد بر امام ششم (ع) شدم, فرمود: سكونى سبب غصه تو چيست؟عرض كردم دختردار شدم, فرمود بارش را زمين مى كشد, رزقش را خدا مى دهد, و رزق خودش را مى خورد, سكونى مى گويد: به خدا قسم غصه و رنج از من برطرف شد, سپس حضرت از من پرسيد: چه نامى بر او نهاده اى؟ گفتم:فاطمه. حضرت صدا زد: آه آه آه. آنگاه دست بر پيشانى گذاشت و آه كشيدن را ادامه داد, سپس فرمود: اكنون كه نام او را فاطمه گذاشته اى,به او ناسزا مگو, لعنتش مكن, او را كتك نزن.15



پاداش شاد كردن دختر

رسول حق (ص) فرمود: ((من دخل السوق فاشترى تحفه فحملها الى عياله كان كحامل صدقه الى قوم محاويج و ليبدا بالاناث قبل الذكور فان من فرح ابنته فكانما اعتق رقبه من ول د اسماعيل16 كسى كه به بازار برود, و چيزى بخرد و آن را به خانه براى زن و فرزند ببرد, مانند كسى است كه بار مستمندان را به دوش كشيده, او در خانه دختران را در گرفتن تحفه مقدم بدارد, همانا كسى كه دخترش را خوشحال كند به مانند اين است كه برده اى از اولاد اسماعيل در راه خدا آزاد كرده!!))



گريه ى طفل با معنا است

رسول حق (ص) فرمود: فرزندانتان را به خاطر گريه و ناله اى كه به جهت كودكى دارند كتك نزنيد زيرا گريه طفل معنا دار است.

گريه آنها در چهار ماه اول شهادت به توحيد, و در چهار ماه دوم صلوات و درود بر پيامبر و آل او, و در چهار ماه سوم دعا براى پدر و مادر است.17

بنابراين شهادت دهنده به وحدانيت حق, و درود فرستنده به نبى و خاندان او دعا كننده به پدر و مادر را نزن, نه اين كه مستحق كتك نيست, بلكه به خاطر گريه ى معنادارش, واجب است با تمام وجود از او رعايت كنى, و لطف و محبت خود را از او دريغ ننمايى.



پاداش دختردارى

رسول حق (ص) فرمود: ((من كان له انثى فلم يبدها و لم يهنها و لم يوثر ولده عليها ادخله الله الجنه18 آن كه داراى دختر است, او را از خود نراند, اهانتش نكند, پسران را بر او مقدم ندارد, خداوند وى را وارد بهشت مى كند)).

و فرمود: ((من كانت له ابنه واحده كانت خيرا له من الف حجه و الف غزوه و الف بدنه و الف ضيافه19 كسى كه يك دختر دارد اجر او از هزار حج, و هزار جهاد, و هزار قربانى و هزار مهمانى بيشتر است!!))

پاورقي



1. سوره ى شورى, آيات 49 ـ 50.

2. شيخ صدوق, من لا يحضره الفقيه, ج 3, ص 490.

3. الشهيد الثانى, مسكن الفواد, ص 21.

4. سوره ى انفال, آيه ى 28.

5. سوره ى كهف, آيه ى 46.

6. شيخ حرعاملى, وسائل الشيعه, ج21, ص361.

7. شيخ حر عاملى, همان.

8. شيخ حر عاملى, همان, ج21, ص362.

9. شيخ حر عاملى, همان, ج21, ص365.

10. شيخ حر عاملى, همان, ج21, ص365 ـ 366. 11. مجلسى, محمدباقر, بحارالانوار, ج104, ص91.

12. مجلسى, محمدباقر, همان.

13. مجلسى, محمدباقر, همان.

14. سوره ى كهف, آيه ى 81. 15. كلينى, اصول كافى, ج 6, ص 48 شيخ حر عاملى, همان, ج 21, ص 482.

16. مجلسى, محمدباقر, همان, ج 104, ص 69.

17. مجلسى, محمدباقر, همان, ج60, ص381.

18. محدث نورى, مستدرك الوسائل, ج 15, ص 118. 19. محدث نورى, همان, ج 15, ص 115