مستحبات غسل جنابت

1. استبرا به بول پيش از غسل جنابت ؛ در صورتى كه جنابت به علت خروج منى باشد.

2. سه مرتبه شستن دو دست تا مرفق يا نصف ذراع يا تا بند دست . در اين خصوص فرقى ميان غسل ترتيبى و ارتماسى نيست .

3. سه مرتبه مضمضه (گرداندن آب در دهان ) و استنشاق كردن (آب در بينى كردن و بيرون ريختن ) پس از شستن دو دست ؛ البته يك مرتبه نيز كفايت مى كند.

4. دست كشيدن بر اندام براى اينكه يقين پيدا شود كه آب به همه جاى بدن رسيده است .

5. سه بار هر يك از اعضا را غسل دادن .

6. ذكر نام خداوند متعال با گفتن بسم اللّه يا بسم اللّه الرحمن الرحيم كه ذكر دومى بهتر است .

7. خواندن دعايى كه در حال انجام غسل روايت شده است به اين كه بگويد: اللهم طهر قلبى و تقبل سعيى واجعل ما عندك خيرالى واشرح صدرى و اجر على لسانى مدحتك و الثناء عليك ، اللهم اجعله لى طهورا و شفاء و نورا انك على كل شيى ء قدير ؛ البته اگر اين دعا پس از تمام شدن غسل خوانده شود، بهتر است .

8. رعايت كردن موالات (پى در پى شستن ) و شستن از بالا به پايين در غسل ترتيبى .

9. مستحب است كه زنان موهاى بافته سر خود را هنگام غسل باز كنند.(152)

10. براى غسل از يك صاع (سه كيلو) آب استفاده شود، نه بيشتر.(153)

مكروهات مربوط به شخص جنب

1. خوردن و آشاميدن ؛ ولى اگر وضو بگيرد، خوردن و آشاميدن مكروه نيست و با شستن دست يا مضمضه و يا استنشاق كردن ، كراهت آن رفع نمى شود. اگر چه اين كراهت كاهش مى يابد.

2. خواندن بيش از هفت آيه از سوره هاى كه سجده واجب ندارند. (يعنى ثواب آن كاهش مى يابد).

3. رساندن جايى از بدن به جلد و حاشيه و ميان خطهاى قرآن .

4. همراه داشتن قرآن .

5. خضاب كردن به حنا و مانند آن .

6. ماليدن روغن به بدن .

7. خوابيدن ؛ البته اگر وضو بگيرد يا اگر آب ندارد به جاى وضو يا غسل ، تيمم كند، خوابيدن به اين حال مكروه نيست .

8. آميزش كردن پس از آن كه محتلم شده باشد.(154)

9. عبور از مسجد، اما عبور از مسجدالنبى و مسجدالحرام حرام است . (155)

مستحبات غسل ميت

1. مستحب است كه زن ، شوهر خود و شوهر زن خود را غسل ندهد.(156)

2. مستحب است كه تمام بدن ميت پيش از شروع به غسل ، پاك باشد.(157)

3. در غسل ترتيبى مستحب است كه هر يك از سه قسمت بدن ميت را در آب فرو نبرند، بلكه آب را روى آن بريزند.(158)

4. مستحب است كه ميت در حال غسل رو به قبله خوابانده شود، به نحوى كه محتضر را مى خوابانند. (159)

5. قبل از غسل دادن ميت ، مستحب است كه او را وضو بدهند. (160)

6. مستحب است كه ميت را بر روى تخته يا تخت بخوابانند.

7. مستحب است كه پيراهن ميت را از طرف پاهايش بيرون آورند، هر چند كه مستلزم پاره كردن لباس باشد، البته اگر بخواهند به اين دستور عمل كنند، بايد از ورثه كه مالك پيراهن ميت هستند، اجازه بگيرند.

8. بهتر است ميت را در زير سايه (زير سقف و يا خيمه و امثال آن ) غسل دهند.

9. بهتر است عورت ميت را بپوشانند، هر چند كسى به آن نظر نكند و يا غسل دهنده كسى باشد كه نگاه كردن او به عورت ميت حلال باشد.

10. مستحب است كه انگشتان و مفاصل ميت را با مدارا نرم كنند.

11. مستحب است كه قبل از غسل دادن ميت ، دستهايش را تا نصف ذارع بشويند.

12. مستحب است كه سر ميت را با كف سدر يا خطمى بشويند.

13. بهتر است قبل از غسل دادن ميت ، عورت او را با سدر يا اشنان بشويند.

14. در غسل اول و دوم به طور ملايم دست بر شكم او بكشند، مگر آن كه ميت زنى حامله باشد.

15. مستحب است كه دست ها و عورت هاى ميت را سه بار بشويند.

16. مستحب است كه هر عضوى از اعضاى ميت را در هر غسلى سه بار بشويند كه در نتيجه روى هم ، بيست و هفت بار مى شود.

17. خوب است كه بعد از فراغت از غسل ، اندام ميت را با پارچه اى نظيف خشك كنند و از اين قبيل آداب كه در روايات وارد شده است . (161)

18. بدن ميت را بر بلندى بگذارند تا آب غسل به او برنگردد، بلكه طرف پاهايش سرازير باشد تا آب غسل زير او جمع نشود.(162)

19. مستحب است آب غسل ميت را در چاه نجاست (چاه توالت ) نريزند و افضل آن است كه در گودالى مخصوص آن بريزند.(163)

20. مستحب است غسل دهنده سوار بر ميت نشود؛ يعنى او را در ميان دو پاى خود نگيرد.(164)

21. مستحب است ميت را براى غسل ننشانند.(165)

22. مستحب است ناخن ميت را نگيرند و مويش را شانه نكنند، اما اگر اين دو كار را كردند، واجب است مو و ناخن جدا شده را در كفنش گذاشته و با ميت دفن شود.(166) ان شاء اللّه آداب مربوط به كفن ، دفن و نماز ميت خواهد آمد.

غسلهاى مستحبى

1. غسلهاى زمانى ؛ يعنى به جهت زمان خاصى مستحب هستند: مثل شب قدر، روز عرفه و...

2. غسلهاى مكانى ؛ يعنى به جهت رفتن به مكان معينى مستحب مى شوند: مثل رفتن به مسجدالحرام .

3. غسلهاى عملى ؛ يعنى به جهت انجام كار خاصى مستحب هستند: مثل غسل احرام عمره يا حج .

غسلهاى مستحبى زمانى

1. غسل جمعه كه از مستحبات مؤ كد است ؛ وقت اين غسل از طلوع فجر دوم روز جمعه تا ظهر جمعه و از بعد از ظهر جمعه تا غروب جمعه است . همچنين از اول روز شنبه تا آخر آن روز هم به عنوان قضا انجام مى شود. و لكن از بعد از ظهر تا غروب جمعه اگر نيت ادا و قضا نكند و به نيت قربت به جا بياورد به احتياط نزديك تر است . همچنين مستحب است هنگام غسل جمعه بگويد: اشهد و ان لا اله الا اللّه وحده لا شريك له و ان محمدا عبده و رسول اللهم صل على محمد و آل محمد و اجعلنى من التوابين و اجعلنى من المتطهرين .

2. غسلهاى شب هاى ماه مبارك رمضان ، يعنى شب هاى فرد: يكم ، سيم ، پنجم ، هفتم ... و همه شب هاى دهه آخر رمضان و از همه مؤ كدتر غسل شب هاى قدر و شب پانزدهم ، هفدهم ، بيست و پنجم ، بيست و هفتم ، و بيست و نهم است . همچنين در شب بيست و سوم يك غسل ديگر در آخر شب مستحب است . وقت همه اين غسل ها تمام مدت شب است و انجام آن قبل از غروب آفتاب بهتر است ، مگر در غسل هاى دهه آخر كه بهتر است بين نماز مغرب و عشا انجام شود

3و4. غسل روز عيد قربان و روز عيد فطر؛ وقت اين دو غسل از طلوع فجر تا ظهر است .

5. غسل روز هشتم و نهم ذى الحجه ؛ غسل روز نهم (روز عرفه ) در هنگام ظهر بهتر است .

6. غسل ايام سه گانه رجب ؛ يعنى اول ، نيمه و آخر رجب .

7. غسل روز عيد غدير كه انجام آن در اوايل روز بهتر است .

8. غسل روز مباهله ؛ روز بيست و چهارم ذى الحجه .

9. غسل روز دحوالارض ؛ يعنى روز بيست و پنجم ذى القعده .

10. غسل روز مبعث ؛ يعنى بيست و هفتم رجب .

11. غسل شب نيمه شعبان .

12. غسل روز ميلاد رسول خدا صل الله عليه و آله يعنى هفدهم ربيع الاول .

13. غسل روز نوروز.

14. غسل روز نهم ربيع الاول . (167)

غسلهاى مستحبى مكانى

1. غسل ورود به حرم مكه (شهر مكه و قسمتى از اطراف آن تا حدودى كه مشخص شده است ، منطقه حرم مى باشد كه داراى احترام و احكام خاصى است ).

2. غسل ورود به شهر مكه .

3. غسل رفتن به مسجدالحرام .

4. غسل رفتن به مدينه منوره .

5. غسل رفتن به مسجدالنبى صل الله عليه و آله .

6. غسلهاى ديگرى كه هنگام ورود به ساير مشاهد مشرفه انجام مى شود.(168)

غسلهاى مستحبى فعلى

الف ) غسلهايى كه براى كارهايى كه مى خواهد انجام دهد:

1. غسل براى احرام بستن .

2. غسل براى طواف كردن .

3. غسل براى زيارت .

4. غسل براى وقوف در عرفات .

5. غسل براى ذبح و كشتن شتر .

6. غسل براى تراشيدن سر در منى .

7. غسل براى ديدن هر يك از امامان و اهل بيت عليهم السلام در خواب . امام كاظم عليه السلام فرمودند: هر گاه خواستى يكى از امامان عليهم السلام را در خواب ببينى ، سه شب پشت سر هم غسل كن و با آن امام مناجات كن و به ياد او باش كه اگر چنين كنى ، او را در خواب مى بينى .

8. غسل براى نماز حاجت .

9. غسل براى استخاره .

10. غسل براى عمل معروف ام داود.

11. غسل براى برداشتن تربت شريف امام حسين عليه السلام از محل آن .

12. غسل براى سفر، مخصوصا زيارت ابى عبداللّه الحسين عليه السلام .

13. غسل براى نماز طلب باران .

14. غسل براى توبه از هر معصيت و براى تظلم و شكايت از كسى به درگاه خداوند از ظلمى كه به او كرده است . چنين كسى غسل مى كند و سپس در زير آسمان دو ركعت نماز مى خواند و عرضه مى دارد: اللهم ان فلان بن فلان ظلمنى و ليس لى احد اصول به عليه غيرك فاستوف لى ظلامتى الساعة الساعة بالاسم الذى اذا سائلك به المضطر اجتبه فكشفت ما به منضر و مكنت له فى الارض و جعلته خليفتك على خلقك فاسئلك ان تصلى على محمد و آل محمد و ان تستوفى ظلامتى الساعة الساعة ؛ بار الها! فلانى پسر فلانى به من ظلم كرده و من كسى جز تو را سراغ ندارم كه عليه او به وى پناهنده شوم . پروردگارا! پس انتقام مرا الساعة الساعة از او بگير! به آن اسمت كه مضطر وقتى تو را به آن اسم سوگند مى دهد و از تو حاجت مى خواهد، اجابتش مى كنى و گرفتاريش را برطرف مى كنى و به او در زمين زندگى بدون مزاحمتى دادى و خليفه خودت بر خلق كردى . من نيز از تو درخواست مى كنم كه نخست بر محمد و آل محمد درود بفرستى و سپس انتقام مرا در همين ساعت و همين ساعت از او بگيرى !.

15. غسل براى ايمنى از شر ظالم و برطرف شدن ترس از او. چنين كسى غسل مى كند و دو ركعت نماز به جا مى آورد. سپس جامه خود را تا به زانو بالا مى زند و دو زانو را به محل نماز نزديك مى كند و صد مرتبه مى گويد: يا حى يا قيوم يا لا اله الا انت برحمتك استغيث فصل على محمد و آل محمد و ان تلطف لى و ان تغلب لى و ان تمكر لى و ان تخدع لى و ان تكيد لى و ان تكفينى مؤ ونة فلان بن فلان بلاموؤ نة ؛ اى خداى حى و قيوم ! اى كسى كه جز تو هيچ معبودى نيست ! من به رحمت تو پناهنده شدم . پس ‍ بر محمد و آل محمد درود فرست و به من لطفى فرما و به نفع من بر دشمنم غلبه كن و به نفع من عليه او مكر و خدعه كن و زحمت قطع ، يعنى فلانى پسر فلانى را از من بردار و خودت او را از من دفع كن !.

ب ) غسلهايى مستحبى براى كارهايى كه قبلا انجام داده است :

1. غسل براى كشتن وزغ .

2. غسل براى كشتن مارمولك .

3. غسل براى ديدن شخصى كه به دار آويخته شده ؛ البته اين در صورتى است كه به خاطر ديدن او از خانه خارج شده و عمدا به تماشاى او رفته باشد.

4. غسل براى اين كه در خواندن نماز آيات در خسوف و كسوف عمدا كوتاهى كرده است ؛ در صورتى كه تمام قرص آن گرفته باشد.

5. غسل براى اين كه به ميت بعد از آنكه او را غسل داده اند، دست زده است .(169)

غسلهاى مستحبى ديگر

1. غسل دادن بچه اى كه تازه به دنيا آمده .

2. غسل زنى كه براى غير شوهرش بوى خوش استعمال كرده است .

3. غسل كسى كه در حال مستى خوابيده است .(170)

4. غسل براى حاجت خواستن از خدا.

5. غسل براى نشاط جهت عبادت كردن .(171)