بازگشت

آداب مسجد




1. رفتن به مسجد با حالت وقار و آرامش .

2. در وقت بيرون رفتن از خانه به قصد مسجد بگويد: بسم اللّه الذى خلقنى فهو يهدين والذى هو يطعمنى و يسقين و اذا مرضت فهو يشفين والذى يميتنى ثم يحيين والذى اءطمع ان يغفرلى خطيئتى يوم الدين رب هب لى حكما و اءلحقنى بالصالحين واجعل لى لسان صدق فى الاخرين واجعلنى من ورثة جنة النعيم واغفر لاءبى به نام خدايى كه مرا آفريد، پس مرا راهنمايى كرد و به من خوراك داد و به من آب نوشاند و چون بيمار شدم ، شفايم بخشيد؛ آن كه مرا بميراند و سپس زنده ام كند و آن كه طمع دارم تا گناهانم را در روز جزا بيامرزد. پروردگارا! مقامى به من ببخش و مرا به نيكان برسان و براى من زبان راستگويى در پسينيان مقرر كن ! مرا از وارثان بهشت پر از نعمت قرار بده و پدرم را بيامرز! (414).

3. هنگام داخل شدن در مسجد ته كفش و چيزهايى كه همراه دارد، مثل عصا و... را نگاه كند تا نجاستى به آن نباشد.(415)

4. هنگام داخل شدن در مسجد، اول پاى راست را بگذارد.(416)

5. هنگام داخل شدن در مسجد بگويد: بسم اللّه و بالله و من اللّه و الى اللّه و خير الاسماء كلها لله توكلت على اللّه و لا حول و لا قوة الا بالله اللهم صل على محمد و آل محمد وافتح لى اءبواب رحمتك و توبتك و اءغلق عنى اءبواب معصيتك واجعلنى من زوارك و عمار مساجدك و ممن يناجيك فى الليل و النهار و من الذين هم فى صلواتهم خاشعون و ادحرعنى الشيطان الرجيم و جنود ابليس اءجمعين به نام خدا، به ذات خدا، از خدا و به سوى خدا و بهترين نام ها همه از آن خداست . توكل مى كنم بر خدا جنبش و نيرويى نيست ، مگر به وسيله خدا. خدايا! بر محمد و آل محمد رحمت بفرست و درهاى رحمت و توبه ات را بر من بگشا و درهاى گناه را بر من ببند و مرا از زائرانت و آبادكنندگان مسجدهايت و از كسانى كه تو را در شب و روز راز مى گويند و از كسانى كه در نمازشان خاشع اند، قرار بده و از من شيطان رجيم و لشكر ابليس را جميعا بران ! (417).

6. قبل از نشستن در مسجد، نماز تحيت (كه حداقل دو ركعت است ) بخواند؛(418) به قصد تحيت و احترام مسجد. البته اگر نماز واجب يا مستحب ديگرى هم خوانده شود كافى است ؛(419) حتى اگر چند دفعه هم داخل مسجد شود، مستحب است كه در هر دفعه نماز تحيت بخواند، اگر چه فاصله دفعات با يكديگر خيلى كم باشد.(420)

7. مستحب است كسى كه به مسجد مى رود لباس پاكيزه و قيمتى بپوشد و خود را خوش بو نمايد.(421)

8. موقع بيرون آمدن از مسجد، اول پاى چپ را بيرون بگذارد.(422)

9. بهتر است نمازگزار از همه زودتر وارد مسجد شود و ديرتر از همه خارج شود.(423)

10. تميز كردن مسجد و روشن كردن چراغ آن . (424)

11. مستحب است كه زن در خانه اش نماز بخواند و فضيلتش بيشتر از نماز در مسجد است ، مگر اين كه خود را كاملا از نامحرم حفظ كند كه در اين صورت بهتر است در مسجد نماز بخواند.(425)

12. ساختن مسجد و تعمير مسجدى كه رو به خرابى باشد، مستحب است .(426)

13. مستحب است كه مسجد را بى سقف بسازند يا لااقل قسمتى از آن را بى سقف بسازند.(427)

14. مستحب است كه وضوخانه و مستراح در بيرون مسجد باشد.(428)

15. ساختن مناره براى اذان گفتن مستحب است . (البته در كنار ديوار مسجد و متصل به آن ، نه در وسط مسجد).(429)

16. مستحب است كه مناره بلندتر از ديوار مسجد (پشت بام مسجد) ساخته نشود، بلكه مساوى با آن باشد.(430)

17. زياد به مسجد رفتن و رفتن به مسجدى كه نمازگزار ندارد، مستحب است . (431)

18. غذا نخوردن ، مشورت نكردن ، همسايه نشدن ، زن نگرفتن و زن ندادن به كسى كه در مسجد حاضر نمى شود از مستحبات مى باشد.(432)

مكروهات مربوط به مسجد

1. عبور از مسجد به عنوان محل عبور، بدون آن كه در آنجا نماز بخواند.(433)

2. انداختن آب بينى و دهان در مسجد.(434)

3. بالا بردن مناره ها بالاتر از پشت بام مسجد.(435)

4. خوابيدن در مسجد، مگر در حال ناچارى . (436)

5. فرياد زدن در مسجد و صدا را بلند كردن ، مگر براى اذان .(437)

6. خريد و فروش در مسجد.(438)

7. خواندن شعرى كه نصيحت و مانند آن نباشد(439) و سخن گفتن از امور دنيا در مسجد.(440)

8. طلب كردن گمشده اى در مسجد.(441)

9. رفتن به مسجد براى كسى كه پياز، سير و مانند اينها را خورده است و بوى دهانش مردم را اذيت مى كند.

10. راه دادن بچه (بچه غير مميز و بچه اى كه اطمينان به طهارت او نيست ) و راه دادن ديوانه هم به مسجد مكروه است . (442)

11. نقاشى چيزهايى كه روح ندارد، مثل گل و بوته در مسجد.(443)

12. كراهت دارد موقعى كه امام جماعت مشغول به نماز واجب است و يا نماز جماعت در حال اقامه يا در شرف اقامه است ، نماز تحيت خوانده شود.(444)

13. بلند ساختن ديوار مساجد، بلندتر از معمول و عرف ، مكروه است . (445)

14. كشتن شپش در مسجد مكروه است و اگر آن را بكشد، بايد با ريختن خاك آن را دفن كند.(446)

15. ساختن تير و تراشيدن آن در مسجد مكروه است . (447)

16. اگر همسايه مسجد عذرى نداشته باشد، مكروه است در غير مسجد نماز بخواند. (448)

17. قضاوت كردن در مسجد كراهت دارد. زيرا ممكن است قاضى خطا كند؛ در حالى كه مسجد مكان شريفى است كه سزاوار است در آن خطا واقع نشود. اما اين كه حضرت على عليه السلام در مسجد كوفه محلى براى قضاوت داشتند به خاطر آن است كه ايشان معصوم بودند و خطايى از او سر نمى زد.(449) البته شايد هم بتوان گفت كه قضاوتى مكروه است كه با كشمكش ، سر و صدا، فحش و ناسزا همراه باشد يا قضاوتى مكروه است كه دائمى باشد و يا قضاوتى كه قاضى فقط به جهت آن به مسجد بيايد.(450)

18. تعطيل كردن مساجد مكروه است . (451)

ترتيب اولويت مساجد از نظر ثواب

1. مسجدالحرام .

2. مسجدالنبى در مدينه منوره .

3. مسجد كوفه .

4. مسجد بيت المقدس

5. مسجد جامع هر شهر.

6. مسجد محله .

7. مسجد بازار .(452)

- خواندن نماز در حرم امامان عليهم السلام مستحب ، بلكه بهتر از مسجد است و خواندن نماز در حرم اميرالمومنين عليه السلام برابر با دويست هزار نماز است . (453)

مكان هاى مكروه براى اقامه نماز

1. حمام .

2. زمين نمك زار.

3. مقابل درى كه باز است .

4. جاده ، خيابان و كوچه ؛ اگر براى كسانى كه عبور مى كنند زحمت نباشد و اگر زحمت باشد، حرام است ، ولى نماز باطل نيست .

5. مقابل آتش و چراغ .

6. آشپزخانه و هر كجا كه كوره آتش باشد.

7. مقابل چاه و چاله اى كه محل بول است .

8. روبروى عكس و مجسمه انسان يا حيوان ، مگر آن كه روى آن پرده بكشند.

9. جايى كه عكس باشد؛ هر چند روبروى نمازگزار نباشد.

10. اطاقى كه شخص جنب در آن باشد.

11. مقابل قبر، روى قبر و بين دو قبر.

12. قبرستان .(454)

13. رختكن حمام .

14. محل ريختن زباله .

15. محل كشتن گوسفند و امثال آن .

16. جايى كه در آن ادرار مى كنند؛ هر چند پشت بام باشد.

17. محلى كه مخصوص نگه داشتن مسكرات است .

18. محل استراحت شتر، اسب ، قاطر، الاغ ، گاو و گوسفند.

19. روى لانه مورچه .

20. مجراى آب ؛ هر چند فعلا احتمال آمدن آب داده نشود.

21. در سرزمينى كه در قرون گذشته عذاب خدا در آن جا نازل شده است .

22. روى يخ و برف .

23. آتشكده زرتشتيان ، بلكه در هر مكانى كه براى افروختن آتش درست شده باشد.

24. مقابل قرآن و كتابى كه باز باشد.

25. مقابل ديوارى كه رطوبت مستراح در آن ظاهر شده باشد، مگر آن كه آن را بپوشانند.(455)

پاورقي



414- حاشيه مفاتيح الجنان ، ص 42.

415- النضيد، ج 2، ص 136.

416- حاشيه مفاتيح الجنان ، ص 42.

417- حاشيه مفاتيح الجنان ، ص 43.

418- النضيد، ج 2، ص 136.

419- توضيح المسائل ، م 913.

420- النضيد، ج 2، ص 136.

421- توضيح المسائل ، م 912.

422- همان .

423- همان .

424- همان .

425- همان ، م 849.

426- توضيح المسائل ، م 911.

427- النضيد، ج 2، ص 133.

428- همان .

429- همان ، ص 134.

430- همان ، ص 135.

431- توضيح المسائل ، م 896.

432- همان ، م 897.

433- عروة الوثقى ، ج 1، فصل 15 كتاب الصلاة ، ص 600.

434- همان .

435- همان .

436- همان .

437- همان .

438- همان .

439- توضيح المسائل ، م 914.

440- عروة الوثقى ، ج 1، فصل 15 كتاب الصلاة ، ص 600.

441- توضيح المسائل ، م 914.

442- همان ، م 915.

443- همان ، م 908.

444- النضيد، ج 2، ص 137.

445- النضيد، ج 2، ص 142.

446- همان .

447- همان ، ص 143.

448- توضيح المسائل ، م 896.

449- النضيد، ج 2، ص 143.

450- همان .

451- ترجمه تحريرالوسيله ، ج 1، ص 233، مساءله 17.

452- توضيح المسائل ، م 893.

453- همان ، م 895.

454- توضيح المسائل ، م 898.

455- ترجمه تحريرالوسيله ، ج 2، ص 234.