بازگشت

پاداش الهى در ديگر دعاها و آيات




در ((دعاى روز چهارشنبه )) چنين آمده است :

((اَللّهُمَّ ... اِجْعَلْ ... رَغْبتى فى ثَوابِكَ)).

((پروردگارا! ... رغبت مرا در كسب ثواب خودت قرار ده )).

به عبارت ديگر، رغبت هركس به چيزى تعلق مى گيرد، اما اگر اين رغبت به ثواب الهى تعلق گيرد، موجب مى شود كه انسان راه كسب ثواب الهى را بپيمايد و آن همان راه حق و راه صحيح زندگانى است .

و در ((دعاى روز شنبه )) آمده است :

((اَسْئَلُكَ ... اَنْ تُعِينَنى عَلى طاعَتِكَ وَلُزُومِ عِبادَتِكَ وَاسْتِحْقاقِ مَثُوبَتِكَ)).

((از تو مى خواهم ... كه مرا بر اطاعت و عبادت خودت و سزاوار شدن براى ثوابت ، يارى نمايى )).

نكته اى كه در اين جمله هست آن است كه براى نايل شدن به ثواب الهى بايد استحقاق آن را داشت ، به همين جهت ، قبل از استحقاق ثواب مى فرمايد مرا بر اطاعت و عبادت يارى نما؛ چون اين امر در واقع ، مقدمه اى است براى مستحق شدن . شبيه اين جمله در ((دعاى روز پنجشنبه )) آمده است :

((اَللّهُمَّ اقْضِ لى ... عِبادَةً اَسْتَحِقُّ بِها جَزيِلَ مَثُوبَتِكَ)).

((خدايا! ... عبادتى را براى من مقدر فرما كه به واسطه آن به ثواب بزرگ تو نايل گردم )).

بنابراين ، كسب پاداش ، بدون عمل لازم براى آن معنا ندارد.

مطلب ديگر،((اميدداشتن ))به ثواب الهى است ،در((مناجات شعبانيه ))چنين آمده است :

((يا جَواداً لا يَبْخَلُ عَمَّنْ رَجا ثَوابَهُ!)).

((اى بخشنده اى كه ثواب خود را از شخص اميدوار به ثوابت ، دريغ نمى كنى !)).

واضح است كه اميد داشتن به ثواب الهى ، لازمه اش قطع اميد از ثوابهاى غيرخدايى است ؛ يعنى كسى كه منتظر پاداش از دست اين و آن است و يا به خويشتن مغرور است و مى گويد: ما خود به پاداش خويش خواهيم رسيد، چنين كسى را نمى توان اميدوار به ثواب الهى دانست .

درباره جزاى شريف الهى نيز در قرآن كريم چنين آمده است :

(وَاَمّا مَنْ امَنَ وَعَمِلَ صالِحاً فَلَهُ جَزاءً الْحُسْنى ... ).(202)

((آن كس كه ايمان آورده و عمل شايسته و صالح انجام بدهد، برايش پاداش و جزايى نيكوست ...)).

در اين آيه نيز جزاى الهى ، به ايمان و عمل صالح مشروط شده است .

مطلب ديگرى كه از آن مى توان به شرافت و بزرگوارى پروردگار متعال در جزا دادن ، پى برد آن است كه پروردگار متعال جزايى بيشتر و بهتر از اعمال آدمى به او مى دهد، يعنى جزايى بالاتر از استحقاق انسان (البته اگر بتوان نام آن را استحقاق گذاشت ؛ چون همان عملى را هم كه انسان انجام مى دهد با توفيق و فضل الهى انجام مى شود) در سوره نمل ، چنين مى فرمايد:

(مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ اَوْ اُنْثى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيوةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِ يَنَّهُمْ اَجْرَهُمْ بِاَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ ).(203)

((كسى كه با حالت ايمان ، عمل صالح انجام بدهد اعم از زن و مرد، ما به او زندگانى پاكيزه اى مى بخشيم و پاداش او را به بهتر از آن چيزى كه انجام داده مى بخشيم )).

به هرحال ، مخازن بخشش الهى محدود نيست تا خداوند نتواند زياد ببخشد، اگر محدوديتى هست از جانب ماست كه نمى توانيم دريافت خودمان را بسيار كنيم ، لذا ما بايد در صدد افزايش ظرفيت خود باشيم ، همچنين اين آيه از سوره انعام ، مضامين بالا را مى رساند:

(مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ اَمْثالِها ... ).(204)

((آن كس كه كار نيكى انجام دهد برايش ده برابر آن خواهد بود ...)).

پاورقي



202- كهف /88.

203- نمل /97.

204- انعام /16.