قبلاً درباره وسعت و دامنه ((جود الهى )) سخن گفته شد، اينك به گوشه هاى ديگرى از اين مطلب مى پردازيم در دعاى ابى حمزه ثمالى چنين آمده است :

((حجَّتى يا اَللّه ! فى جُرْاءتى عَلى مَسئَلَتِكَ مَعَ اِتْيانى ماتَكْرَهُ، جُودُكَ وَكَرَمُكَ)).

((بارالها! آنچه موجب مى شود كه من با وجود گناه باز هم به درگاه تو بيايم و از تو خواسته هايم را بطلبم ، جود و كرم تو است )).

يعنى جود و كرم تو آنقدر گسترده است كه موجب مى شود من با تمام كردارهاى قبيح وزشتم ازتودست برندارم .درقرآن كريم نيز اين سخن به گونه اى ديگر بيان شده است :

(قُلْ يا عِبادِىَ الَّذينَ اَسْرَفُوا عَلى اَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ ... ).(218)

((بگو اى بندگانم كه بر خود ستم كرده ايد از رحمت پروردگار ماءيوس و نااميد نباشيد)).

چه اينكه جود پروردگار متعال از رحمت او ناشى مى شود. يا به عبارتى ، جود از مصاديق رحمت الهى است .

و در جاى ديگرى از همان دعا چنين آمده است :

((اَنْتَ الْجَوادُ الَّذى لا يَضيقُ عَفْوُكَ)).

((بارالها! تو بخشنده و جوادى هستى كه عفو و گذشتت كم و نارسا نيست )).

بنابراين ، ما جود الهى را نبايد منحصر در دادن آب و نان بدانيم ، بلكه دادن و بخشيدنِ عفو مغفرت و ... از جانب خداوند متعال به انسان ، از بارزترين و ضرورى ترين مصاديق جود پروردگار متعال مى باشد؛ همچنانكه تقرب به درگاه الهى نيز با جود الهى ميّسر مى شود.

در دعاى كميل ، حضرت چنين مى فرمايند:

((اَسْئَلُكَ بِجُودِكَ اَنْ تُدنِيَنى مِنْ قُرْبِكَ)).

((به جود و بخششت از تو مى خواهم كه مرا به قرب خويش نزديك سازى )).

و در جاى ديگرى از همان دعاى شريف ابى حمزه ، وسعت جود و بخشش الهى چنين بيان شده است :

((وَاَىُّ جَهْلٍ يارَبِّ لا يَسَعُهُ جُودُكَ!)).

((و كدامين جهالت و نادانى است خدايا! كه جود تو آن را فرا نگيرد و شامل نشود)).

يعنى همه خلافها و گناهاى ما انسانها، نوعى جهالت و نادانى محسوب مى شود، اما جود پروردگار متعال آنقدر فراوان و وسيع است كه مى تواند تمام اين جهالتها را فرا بگيرد. اين فراگيرى به اين معنا است كه خداوند متعال با جود و بخشش فراوان خود، از اين جهالتها مى گذرد و يا با دادن تواناييها و قابليتهاى لازم به انسان ، آدمى را از اين جهالتها خلاصى مى بخشد.

مطلب ديگرى كه قبلاً نيز در باره آن سخن گفته شد، اميدوارى و چشم دوختن به جود و بخشش الهى است . در دعاى ابى حمزه ثمالى چنين مى فريايد:

((وَاِلى جُودِكَ وَكَرَمِكَ اَرْفَعُ بَصَرى )).

((به جود و كرم تو چشم دوخته ام )).

و در جاى ديگر از همان دعا آمده است :

((وَبِجُودِكَ اَقْصُدُ طَلِبَتى )).

((با جود تو به دنبال خواسته هايم مى باشم )).

يعنى چون جود و بخشش تو را در نظر مى گيرم ، در رسيدن به مطلوب خويش اميدوار مى شوم و به دنبال آن روان مى گردم .

در ((دعاى روز عرفه )) نيز درباره نوعى از جود پروردگار متعال چنين آمده است :

((اَنْتَ الْجَوادُ بِالْعَطاءِ قَبْلَ طَلَبِ الطّالِبينَ)).

((بارالها! قبل از اينكه از تو درخواست بشود، تو بخشنده بخششها هستى )).

در واقع بسيارى از سرمايه هاى گوناگون ما در دايره اين جود الهى قرار مى گيرد سرمايه ها و داشته هايى كه ما در حال استفاده از آنها مى باشيم اما معمولاً از بخشنده و دهنده آنها غافل هستيم ، سرمايه هايى كه ما براى به دست آوردن و داشتن آنها از خداوند تقاضايى نكرده ايم و خداوند به جود فراوان خود آنها را به ما داده است .

اما نوعى ديگر از جود الهى ، وجود دارد كه رسيدن به آن مستلزم ((درخواست )) از پروردگار متعال مى باشد؛ يعنى بدون يك درخواست واقعى ، انسان سزاوار آن نمى شود. بدين جهت ، چنين درخواستى را در دعاها مشاهده مى كنيم . در ((دعاى كميل ))، حضرت چنين مى فرمايند:

((وَجُدْلى بِجُودكَ)).

((به بخشش خود بر من ببخش )).

و در دعا ابى حمزه آمده است :

((فَاَنْتَ اَهْلٌ اَنْ تَجُودَ عَلَيْنا ... وَجُدْ عَلَيْنا فَاِنّا مُحْتاجُونَ اِلى نَيْلِكَ)).

((بارالها! تو شايسته آنى كه بر ما جود و بخشندگى نمايى ، ... و بر ما بخشندگى نما كه ما به عطاى تو احتياج داريم )).

و در اين ميان ، دسته اى از بندگان الهى آنچنان شايستگى جود و كرم الهى را پيدا مى كنند كه همانند باب الحوايج ؛ حضرت امام موسى كاظم (عليه السّلام ) در ((دعاى جوشن صغير)) چنين مى فرمايند:

((فَقَدْ فَضَّلْتَنى عَلى كَثيرٍ مِنْ خَلْقِكَ جُوداً مِنْكَ وَكَرَماً لا بِاسْتِحْقاقٍ مِنّى )).

((بارالها! مرا بر بسيارى از خلق خود برترى بخشيدى و اين به خاطر جود و كرمى است كه تو دارى ، نه به خاطر استحقاقى كه من دارم )).