بازگشت

دو مثال جالب در باره انگيزه هاي انفاق


در ايـن آيـه و آيـه بـعـد, نخست اشاره به اين حقيقت شده كه افراد با ايمان نبايدانفاقهاى خود را به خاطر منت و آزار, باطل و بى اثر سازند, سپس دو مثال جالب براى انفاقهاى آميخته با منت و آزار و ريـاكـارى و خـودنـمـايـى و هـمـچنين انفاقهايى كه از ريشه اخلاص و عواطف دينى و انسانى سرچشمه گرفته , بيان مى كند.
مـى فرمايد: ((اى كسانى كه ايمان آورده ايد, بخششهاى خود را با منت و آزارباطل نسازيد)) (ي ايها الذين آمنوا لا تبطلوا صدقاتكم بالمن والا ذى ).
سپس اين عمل را تشبيه به انفاقهايى كه توام با رياكارى و خودنمايى است مى كند مى فرمايد: ((اين هـمـانـنـد كسى است كه مال خود را براى نشان دادن به مردم انفاق مى كند و ايمان به خدا و روز رستاخيز ندارد)) (كالذى ينفق ماله رئا الناس ولا يؤمن باللّه واليوم الا خر).
و بعد مى افزايد: (((كار او) همچون قطعه سنگ صافى است كه بر آن (قشرنازكى از) خاك باشد (و بذرهايى در آن افشانده شود) و باران درشت به آن برسد,(و خاكها و بذرها را بشويد) و آن را صاف رهـا سـازد آنـها از كارى كه انجام داده اندچيزى به دست نمى آورند)) (فمثله كمثل صفوان عليه تراب فاصابه وابل فتركه صلدا لا يقدرون على شى مما كسبوا).
ايـن گـونه است اعمال رياكارانه و انفاقهاى آميخته با منت و آزار كه از دلهاى سخت و قساوتمند سرچشمه مى گيرد و صاحبانش هيچ بهره اى از آن نمى برند وتمام زحماتشان بر باد مى رود.
و در پـايـان آيـه مـى فـرمـايد: ((و خداوند گروه كافران را هدايت نمى كند)) (واللّه لا يهدى القوم الكافرين ).
اشاره به اين كه خداوند توفيق هدايت را از آنها مى گيرد چرا كه با پاى خود,راه كفر و ريا و منت و آزار را پوييدند, و چنين كسانى شايسته هدايت نيستند.
(آيـه 265)ـ در ايـن آيه مثال زيباى ديگرى براى نقطه مقابل اين گروه بيان مى كند, آنها كسانى هستند كه در راه خدا از روى ايمان و اخلاص , انفاق مى كنندمى فرمايد: ((و مثل كسانى كه اموال خـود را بـراى خـشـنـودى خدا و استوار كردن (ملكات عالى انسانى ) در روح خود انفاق مى كنند, هـمچون باغى است كه در نقطه بلندى باشد, و بارانهاى درشت و پى درپى به آن برسد (و به خاطر بلند بودن مكان ,از هواى آزاد و نور آفتاب به حد كافى بهره گيرد و آن چنان رشد و نمو كند كه ) مـيـوه خـود را دو چندان دهد)) (ومثل الذين ينفقون اموالهم ابتغا مرضات اللّه وتثبيتا من انفسهم كمثل جنة بربوة اصابها وابل فتت اكلها ضعفين ).
سپس مى افزايد: ((و اگر باران درشتى بر آن نبارد لااقل بارانهاى ريز و شبنم برآن مى بارد)) و باز هم ميوه و ثمر مى دهد و شاداب و با طراوت است (فان لم يصبهاوابل فطل ).
و در پايان مى فرمايد: ((خداوند به آنچه انجام مى دهيد آگاه است )) (واللّه بماتعملون بصير).
او مى داند آيا انفاق انگيزه الهى دارد يا رياكارانه است , آميخته با منت و آزاراست يا محبت و احترام .
(آيه 266).