آيات قرآن تنها براى خواندن نيست , بلكه براى فهم و درك مردم نازل شده وتلاوت و خواندن آيات مـقـدمـه اى است , براى انديشيدن , لذا در آيه مورد بحث اشاره به عظمت آفرينش آسمان و زمين كـرده و مـى گـويد: ((در آفرينش آسمانها وزمين و آمد و شد شب و روز نشانه هاى روشنى براى صاحبان خرد و انديشمندان است )) ((ان فى خلق السموات والا رض واختلاف الليل والنهار لا يات لاولى الا لباب ).
(آيه 191)ـ نقشه دلربا و شگفت انگيز اين جهان آنچنان قلوب صاحبان خرد را به خود جذب مى كند كـه در جـمـيـع حـالات بـه يـاد پـديدآورنده اين نظام واسرار شگرف آن مى باشند لذا آيه شريفه مـى فـرمـايـد: ((خـردمـندان آنها هستند كه خدارا در حال ايستادن و نشستن و آنگاه كه بر پهلو خوابيده اند ياد مى كنند و در اسرارآفرينش آسمانها و زمين مى انديشند)) (الذين يذكرون اللّه قياما وقعودا وعلى جنوبهم ويتفكرون فى خلق السموات والا رض ).
يعنى هميشه و در همه حال غرق اين تفكر حيات بخشند.
لـذا خـردمندان , با توجه به اين حقيقت , اين زمزمه را سر مى دهند كه :((خداوندا ! اين (دستگاه با عظمت ) را بيهوده , نيافريده اى )) و همه روى حكمت وهدف صحيحى آفريده شده (ربنا ما خلقت هذا باطلا ).
در اين موقع متوجه مسؤوليتهاى خود مى شوند, و از خدا تقاضاى توفيق انجام آنها را مى طلبند, تا از كيفر او در امان باشند و لذا مى گويند: ((خداوندا ! تومنزه و پاكى ما را از عذاب آتش نگاهدار)) (سبحانك فقنا عذاب النار).
(آيـه 192)ـ ((بـار الـها ! هر كه را تو (بر اثر اعمالش ) به دوزخ افكنى او را خوارو رسوا ساخته اى , و براى افراد ستمگر, ياورى نيست )) (ربنا انك من تدخل النارفقد اخزيته وما للظالمين من انصار).
از ايـن آيـه اسـتـفـاده مـى شـود كه دردناكترين عذاب رستاخيز, همان رسوايى درپيشگاه خدا و بندگان خداست .
(آيه 193)ـ صاحبان عقل و خرد, پس از دريافت هدف آفرينش , اين نكته را نيزمتوجه مى شوند, كه اين راه پرفراز و نشيب را بدون رهبران الهى , هرگز نمى توانندبپيمايند لذا همواره منتظر شنيدن صداى مناديان ايمان هستند و تا نخستين نداى آنها را بشنوند به سرعت به سوى آنها مى شتابند, و بـا تـمـام وجـود ايـمان مى آورند و به پيشگاه پروردگار خود عرض مى كنند: ((بار الها ! ما صداى مـنـادى تـوحيد را شنيديم كه ما را دعوت به سوى ايمان به پروردگارمان مى كرد, و به دنبال آن ايمان آورديم ))(ربنا اننا سمعنا مناديا ينادى للا يمان ان آمنوا بربكم فمنا).
بـار الـها ! اكنون ما با تمام وجود خود ايمان آورديم , اما از آنجا كه در معرض وزش توفانهاى شديد غـرايـز گـونـاگـون قـرار داريم , گاهى لغزشهايى از ما سر مى زند ومرتكب گناهانى مى شويم , ((خداوندا ! ما را ببخش و گناهان ما را بيامرز و لغزشهاى ما را پوشيده دار و ما را با نيكان و در راه و رسم آنان , بميران )) (ربنا فاغفرلنا ذنوبناوكفر عنا سيئاتنا وتوفنا مع الا برار)