روى سـخـن در نـخـسـتـيـن آيـه ايـن سوره به تمام افراد انسان است و آنها رادعوت به تقوى و پرهيزكارى مى كند و مى فرمايد: ((اى مردم از پروردگارتان بپرهيزيد)) (ي ايها الناس اتقوا ربكم ).
سـپس براى معرفى خدايى كه نظارت بر تمام اعمال انسان دارد به يكى ازصفات او اشاره مى كند كـه ريـشه وحدت اجتماعى بشر است ((آن خدايى كه همه شما را از يك انسان پديد آورد)) (الذى خلقكم من نفس واحدة ).
((نفس وا حدة )) اشاره به نخستين انسانى است كه قرآن او را به نام آدم پدرانسانهاى امروز معرفى كرده و تعبير ((بنى آدم )) در آيات قرآن نيزاشاره به همين است .
سپس درجمله بعد مى گويد: ((همسر آدم را از او آفريد)) (وخلق منها زوجها).
و معنى آن اين است كه همسر آدم را از جنس او قرار داد نه از اعضاى بدن اوو طبق روايتى از امام بـاقـر(ع ), خلقت حوا از يكى از دنده هاى آدم شديدا تكذيب شده و تصريح شده كه حوا از باقيمانده خاك آدم آفريده شده است .
سـپس در جمله بعد مى فرمايد: ((خداوند از آدم و همسرش , مردان و زنان فراوانى به وجود آورد)) (وبث منهما رجالا كثيرا ونس).
از ايـن تـعـبـيـر استفاده مى شود كه تكثير نسل فرزندان آدم تنها از طريق آدم وهمسرش صورت گرفته است و موجود ديگرى در آن دخالت نداشته است .
سپس به خاطر اهميتى كه تقوا در ساختن زيربناى يك جامعه سالم داردمجددا در ذيل آيه مردم را به پرهيزكارى و تقوا دعوت مى كند و مى فرمايد: ((ازخدايى بپرهيزيد كه در نظر شما عظمت دارد و بـه هـنـگـامـى كـه مـى خواهيد چيزى ازديگرى طلب كنيد نام او را مى بريد)) (واتقوا اللّه الذى تسئلون به ).
و اضافه مى كند: ((از خويشاوندان خود و (قطع پيوند آنها) بپرهيزيد))(والا رحام ).
ذكر اين موضوع در اينجا نشانه اهميت فوق العاده اى است كه قرآن براى صله رحم قائل است .
در پايان آيه مى افزايد: ((خداوند مراقب شماست )) (ان اللّه كان عليكم رقيبا).
و تمام اعمال و نيات شما را مى بيند و در ضمن نگهبان شما در برابر حوادث است .
آيـه 2ـ شان نزول : شخصى از قبيله ((بنى غطفان )) برادر ثروتمندى داشت كه از دنيا رفت , و او به عنوان سرپرستى از يتيمان برادر, اموال او را به تصرف درآورد,و هنگامى كه برادرزاده به حد رشد رسـيـد, از دادن حـق او امـتـنـاع ورزيـد, موضوع را به خدمت پيامبر(ص ) عرض كردند, آيه نازل گـرديد, و مرد غاصب بر اثر شنيدن آن توبه كرد و اموال را به صاحبش باز گرداند و گفت : اعوذ باللّه من الحوب الكبير: ((به خداپناه مى برم از اين كه آلوده به گناه بزرگى شوم ))