بازگشت

سه امتياز مهم


به دنبال ذكر نام گروههاى مختلفى از پيامبران الهى در آيات گذشته , در اينجااشاره به خطوط كلى و اصلى زندگانى آنها شده , نخست مى فرمايد: ((اين هدايت خداست كه به وسيله آن هر كس از بندگانش را بخواهد هدايت و رهبرى مى كند))(ذلك هدى اللّه يهدى به من يشا من عباده ).
سپس براى اين كه كسى تصور نكند آنها به اجبار در اين راه گام گذاشتند وهمچنين كسى تصور نكند كه خداوند نظر خاص و استثنايى و بى دليل در مورد آنهاداشته است , مى فرمايد: ((اگر فرضا ايـن پـيـامـبـران بـا آن هـمـه مقام و موقعيتى كه داشتند مشرك مى شدند, تمام اعمالشان بر باد مى رفت )) (ولو اشركوا لحبط عنهم ما كانوا يعملون ).
يـعـنى آنها نيز مشمول همان قوانين الهى هستند كه در باره ديگران اجرامى گردد و تبعيضى در كار نيست .
(آيـه 89)ـ در ايـن آيـه بـه سه امتياز مهم كه پايه همه امتيازات انبيا بوده اشاره كرده , مى فرمايد: ((ايـنـها كسانى بودند كه هم كتاب آسمانى به آنان داده ايم و هم مقام حكم و هم نبوت )) (اولئك الذين آتيناهم الكتاب والحكم والنبوة ).
((حكم )) در اصل به معنى منع و جلوگيرى است , و از آنجا كه عقل جلواشتباهات و خلافكاريها را مـى گـيـرد, همچنين قضاوت صحيح مانع از ظلم و ستم است , و حكومت عادل جلو حكومتهاى نارواى ديگران را مى گيرد, در هر يك ازاين سه معنى استعمال مى شود.
سپس مى فرمايد: ((اگر اين جمعيت ـيعنى مشركان و اهل مكه و مانند آنهاـ اين حقايق را نپذيرند, دعـوت تـو بدون پاسخ نمى ماند, زيرا ما جمعيتى را ماموريت داده ايم كه نه تنها آن را بپذيرند بلكه آن را مـحـافـظـت و نـگـهـبـانـى كنند جمعيتى كه درراه كفر گام بر نمى دارند و در برابر حق تسليمند)) (فان يكفر بها هؤلا فقد وكلنا بهاقوما ليسوا بها بكافرين ).
(آيـه 90)ـ در ايـن آيـه , بـرنامه اين پيامبران بزرگ را به عنوان يك سرمشق عالى هدايت به پيامبر اسلام (ص ) معرفى كرده , و مى گويد: ((اينها كسانى هستند كه مشمول هدايت الهى شده اند, پس به هدايت آنها اقتدا كن )) (اولئك الذين هدى اللّه فبهديهم اقتده ).
ايـن آيـه بـار ديـگـر تاكيد مى كند كه اصول دعوت همه پيامبران الهى يكى است ,گرچه آيينهاى بعدى كاملتر از آيينهاى قبلى بوده است .
((هـدايت )) مفهوم وسيعى دارد كه هم توحيد و ساير اصول اعتقادى را شامل مى شود و هم صبر و استقامت , و هم ساير اصول اخلاق و تعليم و تربيت .
سـپس به پيامبر(ص ) دستور داده مى شود كه ((به مردم بگو: من هيچ گونه اجر وپاداشى در برابر رسـالت خود از شما تقاضا نمى كنم )) همانطور كه پيامبران پيشين چنين درخواستى نكردند, من هم از اين سنت هميشگى پيامبران پيروى كرده و به آنها اقتدا مى كنم (قل لا اسئلكم عليه اجرا).
((به علاوه اين قرآن و رسالت و هدايت يك بيدارباش و يادآورى به همه جهانيان است )) (ان هو الا ذكرى للعالمين ).
و چـنـيـن نـعـمـت عمومى و همگانى , همانند نور آفتاب و امواج هوا و بارش باران است كه جنبه عـمـومـى و جـهـانـى دارد, و هيچ گاه خريد و فروش نمى شود وكسى در برابر آن اجر و پاداشى نمى گيرد.
آيه 91ـ شان نزول : نقل شده كه جمعى از يهوديان گفتند: اى محمد ! آياراستى خداوند كتابى بر تـو فـرسـتـاده است ؟ ! پيامبر فرمود: آرى ! آنها گفتند: به خداسوگند كه خداوند هيچ كتابى از آسمان فرو نفرستاده است !.