شـك نـيـست كه در ميان افراد بشر يك سلسله تفاوتهاى مصنوعى وجود داردكه نتيجه مظالم و سـتـمـگـرى بعضى از انسانها نسبت به بعض ديگر است , مثلا جمعى مالك ثروتهاى بى حسابند, و جـمـعـى بر خاك سياه نشسته اند, عده اى به خاطركمبود تغذيه و فقدان مسائل بهداشتى عليل و بـيـمارند, در حالى كه عده ديگرى براثر فراهم بودن همه گونه امكانات , در نهايت سلامت به سر مى برند.
اين گونه اختلافها: ثروت و فقر, علم و جهل , و سلامت و بيمارى , غالبازاييده استعمار و استثمار و اشكال مختلف بردگى و ظلمهاى آشكار و پنهان است .
مـسـلما اينها را به حساب دستگاه آفرينش نمى توان گذارد, و دليلى ندارد كه از وجوداين گونه اختلافات بى دليل دفاع كنيم .
افـراد انـسـان روى هم رفته نيز يك درخت بزرگ و بارور را تشكيل مى دهند كه هر دسته بلكه هر فردى رسالت خاصى در اين پيكر بزرگ بر عهده دارد, و متناسب آن ساختمان مخصوص به خود, و ايـن اسـت كـه قـرآن مـى گـويـد ايـن تفاوتها وسيله آزمايش شماست زيرا ((آزمايش )) در مورد برنامه هاى الهى به معنى ((تربيت وپرورش )) است .