جواب:
سلطان محمد اولجايتو (خدابنده ) پادشاه مغولي است كه از 703تا 716قمري بر ايران و متصرفات مغولي در حوالي ايران حكومت كرد. پدرش (غازان خان ) وي را در نوجواني به ولايتعهدي خويش معيّن كرد. پس ازمرگ پدر به تبريز رفت و زمام امور را به دست گرفت و در سال 704به تكميل شهر سلطانيه كه پدرش در اواخر عمرآن را كنار سرچشمهء دو رود ابهر و زنجان بنا كرده بود, پرداخت و در 706منطقهء گيلان را فتح نمود و در 709به عراق ِعرب و به نجف اشرف رفت و علمان آن جا را ملاقات نمود و به سال 712به عزم شام حركت كرد و در سال 716درسلطانيه در گذشت . او در آغاز سنّي مذهب بود, ولي پس از چند به مذهب تشيع گراييد. و نام اميرالمؤمنين 7و امام حسن و امام حسين 8را در خطبهء نماز جمعه وارد كرد. شيعيان او را خدابنده ناميدند.(1)
به امر خدابنده در اطراف سلطانيه بارويي مربع شكل ساختند كه طول آن سي هزار قدم مي شد و ضخامت ديوارهاي آن به اندازه اي بود كه چهار سوار در كنار هم حركت كنند و در وسط آن قلعهء بزرگي ساخت كه از جهت عظمت به شهري مي ماند و در آن گنبدي جهت مقبرهء خود بنا كرد كه گنبد معروف شاه خدابنده است كه بعد از وفات اورا در آن جا دفن كردند. اين بنا از مهمترين بناها و از نمونه هاي عالي معماري عهد مغول است .(2)
اما تاريخ دقيق تر ساختن اين بنا معلوم نيست و ساختن بنايي بر روي قبرستان توسط سلطان محمد خدابنده درجايي نيامده است .
(پـاورقي 1.سيد مصطفي حسيني دشتي , معارف و معاريف , ج 5 ص 76
(پـاورقي 2.لغت نامهء دهخدا, ج 6 ص 8399
|
