بازگشت

گروه: احكام شرعي
 
 
مرکز پاسخگو:پاسخگوئي به سؤالات ديني آستان قدس رضوي
موضوع اصلي:احكام ديني
موضوع فرعي:دليل اينكه ما به احكام ديني و عقايد ديني
سؤال:ما چرا به احكام ديني مانند نماز ، روزه و عقايد ديني پايبند و انجام مي دهيم ؟
جواب:

-انسان هنگاميكه چشم به اين جهان مي گشايد چيزي بلد نيست ناچار بايد از تجارب ديگران استفاده كند و از اندوخته هاي علمي افراد ديگر بهرمند شود زيرا پيمودن راه پر پيچ و خم زندگي در هر قدمي به (علم و دانش ) شديداً محتاج است .اسا ساً زندگي روي دو پايه محكم و استوار است و آن دو پايه عبارت است از( دانستن) و به (كار بستن ) و بكار بستن نيز به دانستن نيازمند است روي همين اصل نخستين قدم زندگي از دانستن شروع مي شود اينجاست كه يكي از غرايز انسان وي را امداد مي كند و راه و رسم زندگي و كمال و سعادت را به روي او باز مي كند و آن غريزه ( اقتباس ) و( تقليد ) است . همه مي دانيم كه كودك در اثر همين غريزه ( تقليد ) كم كم حرف زدن و آداب نشست و برخاست را از پدر و مادر ياد گرفته و هر روز مرحله اي از مراحل زندگي را طي ميكند و هر جه بزگتر ميشود به فرا گرفتن علوم و افكار ديگران و پيروي از آنان توجه بيشتري پيدا ميكند تا رفته رفته با موجودات اين عالم آشنا شود و به وظايف خود پي ببرد .ولي در اينجا يك نكته اساسي وجود داد كه لازم است مورد توجه قرار گيرد و آن اين است كه تقليد و پيروي از افكار و روش ديگران بطور كلي صحيح نيست بلكه تقليد داراي اقسامي است :
1- تقليد جاهل از جاهل 2- تقليد عالم از جاهل
3-تقليد عالم از عالم - هر سه باطل است
4- تقليد جاهل از عالم : اين قسم تقليد را منطق صحيح عقل و فطرت ايجاب و اقتضا ء مي كند بر اثر همين منطق و فطرت است كه ما براي ساختن عمارات به سراغ معمار و بنا و در دوختن لباس به سراغ خياط و هنگام بيمار ي به سراغ دكتر مي رويم خلاصه عقل و فطرت ما را در هر رشته اي به كار شناس و متخصص آن رشته ارجاع مي كند.
همين منطق است كه در تعليمات ديني و قوانين الهي مردم را به پيروي فقها ء كه در تشخيص احكام الهي مهارت دارند وادار ميكند . فقهايي كه ساليان دراز با استعداد سر شار خود در راه علم و دانش قدم برداشته اند تا به مقام شامخ اجتهاد رسيده اند يعني قوانين الهي را مي توانند از مدارك اصلي آن استخراج و استنباط كنند و در دسترس مردم بگذارند . فقهايي كه رهبران و راهنمايان ديني مردم مي باشند و از طرف پيشوايان بزرگ اسلام اين منصب بزرگ به آنها اعطا شده است تا افراد رادر تمام شئون ديني به راه سعادت رهبري كنند.
ذكر اين نكته لازم است كه پيروي از دستورمجتهدان ، مخصوص به فروع فقهي واحكام عملي اسلام است نه مسائل اعتقادي وعقيدتي واصولي (اصول دين ) وبه عبارت ديگر تقليد وپيروي از مجتهد در فروع دين است نه اصول دين ، زيرا مسائل اصولي مانند شناخت خدا وپيامبران ريشه وپايه مكتب محسوب مي شود و آنها را حتماً بايد از روي دليل ومنطق دانست اما پس از پذيرفتن اين اصول از روي دليل ومنطق مي توان در احكام فرعي كه فهم آنها از منابع ديني ـ مانند قرآن وحديث ودلايل ديگر ـ احتياج به اطلاع از علوم مختلف وتخصص دارد ، به مجتهدان كه متخصصان اين مسائل هستند مراجعه كرد بنابراين تقليد منحصر به احكام فرعي مي باشد نه مسائل قطعي ومسلم ونه اصول دين.