جواب:
از آنـجـا كه هر چيزي در اين عالم است مستقيما يا غير مستقيم مخلوق خداوند است ,قرآن كريم وقوع اين گونه حوادث را به خداوند نسبت مي دهد . گرچه در خود قرآن نيزعلل و اسباب واسطه گاه مستند اين حوادث دانسته شده است . هو الذي انزل من السماء ماء فاخرج به من الثمرات رزقا لكم . به بيان ديگر نبايد ميان علل طولي و علل عرضي اشتباه كرد . براي پديد آمدن يك حادثه مجموعه اي از علل و شرايطلازم اند اما كافي نيستند . خـداونـد كـريـم خـالـق و آفـريننده همه علل واسطه و لازم است و اراده او تمام كننده مجموعه علتهاست و بدون اراده و چيزي روي نخواهد داد . از اين رو درست است كه بگوئيم همه اين حوادث را خدا پديد آورده است . زيرا علل و اسباب آنها را پديد آورده و اراده خود را نيز به آنها افزوده است . همچنين مي توان گفت كه اين پديده مستند به علل و اسباب طبيعي خوداند .
|