جواب:
قرآن كريم مي فرمايد: يا ايّها الّذين آمنوا كتب عليكم الصيام كما كتب علي الذين من قبلكم لعلكم تتقون؛(1) اي افرادي كه ايمان آورده ايد، روزه بر شما نوشته شد، همان گونه كه بر كساني كه قبل از شما بودند، نوشته شده، تا پرهيزگار شويد.
قرآن كريم به مؤمنان مي فرمايد كه شما تنها كساني نيستيد كه مكلّف به روزه گرفتن شده ايد، بلكه اين حكم دربارة پيشينيان از امت هاي گذشته نيز بوده، پس سزاوار نيست آن را سنگين بشمريد و از تشريع آن نگران شويد.(2)
چون عبادت بودن روزه امري است كه فطرت انساني بر آن گواهي مي دهد، روزه علاوه بر اديان الهي مثل اسلام، مسيحيت و يهوديت در طوايفي كه پيروان اديان الهي نبودند، مثل بت پرستان هند نيز وجود دارد، ولي هر دين و آييني دستوري خاص براي روزه گرفتن دارد.
در قرآن كريم وجوب روزه در ماه مبارك رمضان براي كساني كه عذري ندارند، بيان شده است.(3)
مرحوم علامه طباطبايي مي فرمايد: از آيه شريفه كما كتب علي الذين من قبلكم بر مي آيد كه اهل اديان آسماني گذشته نيز بر آنان روزه واجب بوده، ولي در تورات و انجيلي كه امروز در دست يهودي ها و مسيحي ها است، چيزي كه دلالت بر وجوب روزه نمايد نيست و فقط روزه را بزرگ شمرده و ستوده اند، ولي در عين حال در سال چند روزي را به شيوه هاي مختلف روزه مي گيرند.(4)
تفاوت روزه گرفتن در اديان مختلف بر اساس تعاليم و دستور هر ديني مي باشد. به اختصار مواردي چند در خصوص روزه گرفتن توسط يهودي ها و مسيحي ها ذكر مي شود:
روزه گرفتن توسط يهودي ها:
برخي از ايام سال كه يهودي ها روزه مي گيرند به قرار ذيل است: (5)
1ـ روزه كيپور، ايام نهم و دهم ماه تشرين، نخستين ماه يهودي از سال يهودي، به مدت 25 ساعت روزه مي گيرند.
2ـ روزه فوريم يا پوريم كه به شكرانه نجات از قتل عام گرفته مي شود.
3ـ روزه كدليا روز سوم ماه تشرين است. روزي است كه كدليا حاكم بين المقدس با 82 تن از يهوديان در آتش سوخت.
4ـ روزه عقيبيا در روز پنجم ماه تشرين و اين روز به پاس گراميداشت خاطره خاخام عقيبيا است كه او را مجبور به پرستش بت نمودند و او زير بار نرفت و آن قدر مقاومت كرد تا از گرسنگي درگذشت.
5ـ روزه عذاب، در زمان داوود پيامبر، خداوند بر بني اسرائيل غضب كرد، ايشان را به مرگ و قحطي تهديد نمود. يهوديان از ترس، آن روز را روزه مي گيرند.
6ـ روزه صدقيا، روز ششم از ماه حسوان پس از آن كه بخت النّصر اورشليم را تصرّف كرد، فرزندان صدقيا را بكشت و او صبر و تحمل نمود. يهوديان به پاس همدردي با صدقيا (پادشاه يهود) روزه مي گيرند.
7ـ روزه يهوياقيم، در بيستم ماه كليو ارمياي نبي پيشگويي اسارت يهود و ويراني بيت المقدس را كرد و توسط يهوياقيم پادشاه يهود به زندان افتاد.(6)
روزه مسيحي ها:
حضرت مسيح(ع) چنان كه از انجيل استفاده مي شود، چهل روز روزه داشته و در اين خصوص در انجيل متي آمده است: آن گاه عيسي از قوت روح به بيابان برده شد تا ابليس او را امتحان نمايد، پس چهل شبانه روز روزه داشته، عاقبه الامر گرسنه گرديد.(7) نيز از انجيل لوقا بر مي آيد كه حواريون مسيح روزه مي گرفتند.(8)
روزه حقيقتي است كه مورد قبول همه اديان الهي است، ولي در هر ديني بر اساس دستورها و تعاليمي كه ارايه مي شود، به روش خاصي روزه گرفته مي شود. در هر صورت ما از كيفيت روزة اديان، به طور صحيح اطلاعي نداريم؛ آن چه نقل شد، دليل معتبري ندارد. فقط اين مقدار بر ما معلوم استك ه در اديان ديگر نيز روزه واجب بوده امّا كيفيت آن مشخص نيست. در علل الشرايع آمده كه يك نفر يهودي نزد پيامبر آمد و سؤال كرد: چرا خداوند روزه گرفتن را بر شما در روز و در سي روز قرار داد؟ حضرت فرمود: براي آن كه آدم وقتي از شجرة ممنوعه خورد، سي روز آثار بد آن در شكم آدم بود، از اين رو بر ما واجب شده كه سي روز روزه بگيريم.(9)
از اين روايت استفاده مي شود كه روزه در دين يهود بود، ولي اين كه سي روز بود يا بيشتر يا در روز بود يا شب، يا مقداري از روز و مقداري از شب، مشخص نيست.
پي نوشت ها:
1. بقره (2) آية 83.
2. ترجمه الميزان، ج 3، ص 4 و 5.
3. سوره بقره، آية 185.
4. ترجمه تفسير الميزان، ج 3، ص 8.
5. عبدالله مبلغي، تاريخ اديان و مذاهب جهان، ج 2، ص 627 و 628.
6. همان.
7. انجيل متي، باب چهار، شماره 1 و 2، به نقل از تفسير نمونه، ج 1، ص 634.
8. انجيل لوقا، باب 5، شماره 33 ـ 35، به نقل از تفسير نمونه، ج 1، ص 634.
9. علل الشرايع، ج 2، باب 109، ص 79.
|
