بازگشت

گروه: احكام شرعي
 
 
مرکز پاسخگو:فرهنگ ومعارف قرآن
موضوع اصلي:احكام شرعي
موضوع فرعي:احكام شرعي
سؤال:امروزه موسيقي براي معالجة برخي بيماريهاي رواني مانند افسردگي، اضطراب، مشكلات جنسي و سرد مزاجي زنان استفاده ميشود، حكم آن چيست؟


جواب:

غنا و موسيقي، و گوش دادن آن به اجماع فقهاي شيعه حرام است، و در قرآنكريم آياتي هست كه مسلمانان را از غنا و موسيقي نهي ميفرمايد: وَ مِنَ النَّاسِ مَن يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّه...(لقمان، 6) بعضي از مردم سخنان بيهوده را ميخرند تا مردم را از روي ناداني، از راه خدا گمراه سازند و آيات الهي را به استهزأ گيرند. براي آنان عذابي خوار كننده است. يكي از مصاديق لهوالحديث ـ كه حرام است ـ موسيقي و غناست.(تفسير نمونه، آيتالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 17، ص 20، دارالكتب الاسلامية.)

و همچنين در آية 30 سوره حج ميفرمايد: فَاجْتَنِبُواْ الرِّجْسَ مِنَ الاْ ?َوْثَـَنِ وَ اجْتَنِبُواْ قَوْلَ الزُّور... از بتهاي پليد اجتناب كنيد و از سخن باطل بپرهيزيد اينجا هم يكي از موارد قول زور (سخن باطل) كه حرام است موسيقي و غناست(همان، ج 14، ص 91 ـ 92، دارالكتب الاسلامية.)

آهنگها و آوازها را ميتوان به سه دسته تقسيم كرد:

الف) آهنگها و آوازهايي كه به شيوة مجالسِ عيش و عشرت و محافلِ رقص و پايكوبي اجرا ميشود و انسان را از حالتِ اعتدالِ فكري و ذهني دور ميسازد و به بيبند و باري، لاقيد بودن و بيتعهّد زيستن دعوت و تشويق ميكند كه اصطلاحاً به آن ساز و آوازهاي مبتذل ميگويند.

ب) آنهايي كه هم از نظر محتوا (مضمون اشعار) داراي معنايي با شكوه و زيباست و هم از نظر اجرا، خوب و زيبا اجرا ميشود و در عين حال تناسب و شباهتي با ساز و آوازهاي مجالس لهو، عيش و عشرت و فساد ندارد. گوش دادن به نوع اوّل حرام است امّا نوع دوم اشكال ندارد.(جامعالمسائل استفتائات، آيتالله فاضل لنكراني، ص 252 مطبوعاتي امير، چاپ دوم، بهمن 1375.)

ج) ساز و آوازهايي كه نسبت به آن شك داريم و نميدانيم آيا از نوع اوّل است تا از آن پرهيز كنيم و يا از نوع دوم است تا پرهيز لازم نباشد. گوش دادن به موارد مشكوك (نوع سوم) اشكال ندارد امّا بهتر است كه به اين نوع آهنگها هم گوش نكنيم.

آياتي از قرآن كريم مسلمانان را از گوش دادن به غنا (موسيقيهاي مبتذل) باز ميدارد فاجتَنبوا قَولَ الزُّور(حج،30) از قول زور اجتناب كنيد.

يكي از مصداقهاي قول الزور، غنا (ساز و آوازهاي مبتذل) است.(الميزان، ج 14، ص 379 / تفسير ابوالفتوح رازي، ج 8، ص 92، انتشارات اسلاميه.)

گوش دادن به موسيقي حلال، براي درمان بيماري مانعي ندارد، ولي استفاده از موسيقي حرام براي درمان بيماري، در صورتي جايز است كه به تشخيص پزشك متخصص و مورد اعتماد، تنها راه درمان، گوش دادن به موسيقي باشد، در غير اين صورت نبايد به موسيقي حرام گوش داد.