جواب:
قرآن كريم، در آيه 12 سورة حجرات قانون كلي و عمومي را بر همه بيان كرده است: يَـََّأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اجْتَنِبُواْ كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لاَتَجَسَّسُوا...(حجرات،12) اي كساني كه ايمان آوردهايد از بسياري از گمانها بپرهيزيد، چرا كه برخي گمانها گناه است، و هرگز در ]كار ديگران[ تجسس نكنيد...
بر اساس اين آيه مسلمان موظف است، هر گاه گمان بدي نسبت به مسلماني در ذهنش پيدا شد، در عمل تا مادامي كه يقين نكرده است كوچكترين اعتنايي به آن نكند و طرز رفتار خود را دگرگون نسازد و مناسبات خود را با طرف تغيير ندهد.
ديگر اين كه تا آن جا كه ممكن است كردارها و حرفهاي دوستان را بر صحت حمل كنيم و احتمالات صحيحي را كه در مورد آن عمل وجود دارد در ذهن خود مجسم سازيم. چنان كه در روايات دستور داده شده كه: اعمال برادرت را بر نيكوترين وجه ممكن حمل كن، تا دليلي بر خلاف آن پيدا شود و هرگز نسبت به سخني كه از برادر مسلمانت صادر شده گمان بد مبر، مادامي كه ميتوان محمل نيكي براي آن بيابي.(نهج البلاغه، كلمات قصار، كلمه 360.)
بر اساس اين آيه و روايات، تا مادامي كه يقين به دروغ بودن حرف اين افراد نكرديم، حق تجسس و گمان بد نسبت به آنان نداريم بله در صورتي كه بخواهيم با اين افراد دوست صميمي شويم و رفت و آمد كنيم مناسب است تا حدودي از راست يا دروغ بودن حرفشان مطمئن كرديم تا در آينده دچار مشكل نشويم.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 22، ص 181، دارالكتب الاسلامية.)
ناگفته نماند اين وظيفه ما نسبت به اين افراد است اَمّا وظيفه اين افراد در صورتي كه بيمار باشند و نتوانند روزه بگيرند اين است كه از خوردن غذا در ميان جمع خودداري كنند و گرنه حاكم شرع ميتواند آنان را به خاطر زير پا گذاشتن قانون شرع، تنبيه كند.
|
