جواب:
چون سؤالتان از سه قسمت تشكيل شده است، از اين رو به هر يك از آنها به ترتيب پاسخ داده ميشود:
1 - اگر فردي در كودكي دزدي انجام داد، لازم است بعد از رسيدن به مرحله بلوغ و تكليف، مال دزدي را به صاحبش برگرداند يا از او حلاليّت بطلبد.
2 - اگر شخصي در دلش نسبت به فردي گمان بد داشت (سوء ظن) تا زماني كه گمانش را اظهار ننموده، گناهي نكرده است ولي بر اساس توصيه قرآني لازم است از هر نوع سوء ظن نسبت به ديگران اجتناب كنيم: »اِجْتَنِبُوا كَثيرَاً مِنَ الظَّنِّ«؛ چون سوء ظن سبب تجسّس از كار ديگران و آنگاه سبب غيبت خواهد شد.
ضمناً اطلاق لفظ تهمت به گمان بد و سوء ظن نيز اصطلاحاً صحيح نيست، چون تهمت آن است كه انسان نسبت ناروايي را به فردي اظهار كند.
3 - گناهاني كه انسان مرتكب ميشود يا مربوط به حق الناس است و يا حق الله. در صورت اول لازم است قبل از توبه، حق مردم را ادا نموده و يا آن را از خود راضي سازد.
و در صورت دوم نيز قضاي وظايف و تكاليف ترك شده را در حد ممكن به جا آورد.
|
