بازگشت

گروه: علوم قرآن و تفسير
 
 
مرکز پاسخگو:فرهنگ ومعارف قرآن
موضوع اصلي:علوم قرآن و تفسير
موضوع فرعي:علوم قرآن و تفسير
سؤال:در ماه مبارك رمضان استادي داشتيم كه آيه 159 سورة بقره را كتمان و آية 282 همان سوره را تداين و... ناميد لطفاً شأن نزول اين آيات را بيان كنيد و بفرماييد آيا آية تثليث نيز داريم؟


جواب:

برخي از آيات در صدر اسلام (مانند آية الكرسي) و برخي را در سالها و قرنهاي بعد (مانند آية متعه نسأ،24) به عنوان هايي نامبردار شده است. شمار اين آيات به بيش از 120 رسيده است.(ر.ك: فرهنگ فقه، زير نظر آيت الله سيدمحمود هاشمي شاهرودي، ج 1، ص 161 ـ 198، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامي بر مذهب اهل بيت:، چ اول، قم، 1382 ش.)

از آية كتمان حرمت كتمان علم و شهادت و ترك امر به معروف و نهي از منكر با تحقق شرايط آن، وجوب صدور حكم بر حاكم شرع در مقام مرافعه و دعوا و فتوا دادن بر مجتهد جامع الشرايط به هنگام استعلام و سؤال از ايشان و جواز لعن كتمان كنندة حق استفاده شده است.(همان، ص 186 ـ 187.)

سيوطي در اسباب النزول از ابن عباس چنين نقل ميكند كه چند نفر از مسلمانان همچون معاذن بن جبل و سعد بن معاذ و خارجة بن زيد از دانشمندان يهود پيرامون مطالبي از تورات (كه با ظهور پيامبر9 ارتباط داشت) پرسشهايي كردند و آنها با اين كه ميدانستند، واقع را كتمان كردند و توضيحي ندادند لذا آية مورد بحث نازل شد و (مسؤوليت كتمان حق را به آنها گوشزد كرد).(ر.ك: تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 1، ص 546، چ چهلم، دار الكتب الاسلاميه.)

دربارة آية تداين، سبب نزول نزول خاصي روايت نشده است.

ـ در منابع اسلامي، از آيهاي به نام تثليث ياد نشده است.