بازگشت

برترين آيين الهي


در ايـنجا بحث در باره اسلام آغاز مى شود و توجه اهل كتاب و پيروان اديان گذشته را به آن جلب مى كند.
نـخست مى فرمايد: ((آيا آنها غير از آيين خدا را مى طلبند))؟ آيين او همين اسلام است (افغير دين اللّه يبغون ).
سـپس مى افزايد: ((تمام كسانى كه در آسمانها و زمينند چه از روى اختيار يااجبار اسلام آورده اند (و در بـرابر فرمان او تسليمند) و همه به سوى او بازگردانده مى شوند)) بنابراين , اسلام آيين همه جهان هستى و عالم آفرينش است (وله اسلم من فى السموات والا رض طوعا وكرها واليه يرجعون ).
در ايـنـجـا قـرآن مجيد ((اسلام )) را به معنى وسيعى تفسير كرده و مى گويد: تمام كسانى كه در آسمان و زمينند و تمام موجوداتى كه در آنها وجود دارند مسلمانند.
يعنى در برابر فرمان او تسليمند زيرا, روح اسلام همان تسليم در برابر حق است منتهى گروهى از روى اخـتيار (طوعا) در برابر ((قوانين تشريعى )) او تسليمند وگروهى بى اختيار (كرها) در برابر ((قوانين تكوينى )) او.
(آيـه 84)ـ در ايـن آيـه خداوند به پيامبر(ص ) (و همه پيروان او) دستور مى دهد كه نسبت به همه تـعـلـيـمـات انبيا و پيامبران پيشين , علاوه بر آنچه بر پيغمبر اسلام نازل شده ايمان داشته باشند مى فرمايد: ((بگو: ايمان به خدا آورديم و به آنچه بر ما و برابراهيم و بر اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسـبـاط (پـيامبران تيره هاى بنى اسرائيل )نازل شده و آنچه به موسى و عيسى و همه پيامبران از سوى پروردگارشان داده شده است نيز ايمان آورده ايم ما در ميان آنها فرقى نمى گذاريم و ما در بـرابـر او (خـداونـد)تسليم هستيم )) (قل آمنا باللّه وما انزل علينا وما انزل على ابرهيم و اسمعيل واسـحـق ويـعقوب والا سباط وما اوتى موسى و عيسى والنبييون من ربهم لا نفرق بين احدمنهم ونحن له مسلمون ).
(آيـه 85)ـ و بالاخره در اين آيه به عنوان يك نتيجه گيرى كلى مى فرمايد:((هر كس غير از اسلام آيـينى براى خود انتخاب كند از او پذيرفته نخواهد شد و درآخرت از زيانكاران است )) (ومن يبتغ غير الا سلا م دينا فلن يقبل منه وهو فى الا خرة من الخاسرين ).
آيـه 86ـ شـان نزول : يكى از انصار (مسلمانان مدينه ) دستش به خون بى گناهى آلوده گشت و از ترس مجازات از اسلام برگشت و به مكه فرار كرد (و يازده نفر از پيروان او كه مسلمان شده بودند نيز مرتد شدند) پس از ورود به مكه از كارخود سخت پشيمان گشت , يك نفر را به سوى خويشان خود به مدينه فرستاد تا ازپيغمبر(ص ) سؤال كنند آيا براى او راه بازگشتى وجود دارد يا نه ؟.
آيه نازل شد و قبولى توبه او را با شرايط خاصى اعلام داشت .
تـفسير: در آيات گذشته سخن از آيين اسلام بود كه تنها آيين مقبول الهى است در اينجا سخن از كسانى است كه اسلام را پذيرفته و سپس از آن برگشته اند كه در اصطلاح مرتد ناميده مى شوند.
مـى فـرمـايـد: ((چـگونه خداوند جمعيتى را هدايت مى كند كه بعد از ايمان وگواهى به حقانيت رسـول , و آمـدن نـشـانـه هـاى روشـن بـراى آنـها كافر شدند و خداجمعيت ستمكاران را هدايت نـمـى كـند)) (كيف يهدى اللّه قوما كفروا بعد ايمانهم وشهدوا ان الرسول حق وجاهم البينات واللّه لايهدى القوم الظالمين ).
چـرا خـداونـد آنـهـا را هـدايـت نـمى كند؟ دليل آن روشن است S( آنها پيامبر را بانشانه هاى روشن شـناخته اند و به رسالت او گواهى داده اندS( بنابراين , در بازگشت وعدول از اسلام در واقع ظالم و ستمگرند و كسى كه آگاهانه ظلم و ستم مى كند لايق هدايت الهى نيست او زمينه هاى هدايت را در وجود خود از ميان برده است .
(آيـه 87)ـ سـپـس مى افزايد: ((آنها كيفرشان اين است كه لعن خداوند وفرشتگان و همه مردم بر آنهاست )) (اولئك جزاؤهم ان عليهم لعنة اللّه والملائكة والناس اجمعين ).
(آيـه 88)ـ در ايـن آيـه مـى افزايد: ((اين در حالى است كه آنها همواره در اين لعن و طرد و نفرت مـى مـانـند و مجازات آنها تخفيف نمى يابد و به آنها مهلت داده نمى شود)) (خالدين فيها لايخفف عنهم العذاب ولاهم ينظرون ).
در واقـع اگر اين لعن و طرد جاودانى نبود و يا جاودانى بود و تدريجا تخفيف مى يافت و يا حداقل مـهـلـتـى به آنها داده مى شد تحملش آسانتر بود ولى هيچ يك ازاينها در باره آنها نيست عذابشان دردناك و جاودانى و غيرقابل تخفيف و بدون هيچ گونه مهلت است .
(آيه 89)ـ در اين آيه راه بازگشت را به روى اين افراد مى گشايد و به آنان اجازه توبه مى دهد چرا كه هدف قرآن در همه جا اصلاح و تربيت است .
مـى فرمايد: ((مگر كسانى كه بعد از آن توبه كنند و اصلاح نمايند و در مقام جبران برآيند (كه توبه آنـان پذيرفته مى شود) زيرا خداوند آمرزنده و مهربان است ))(الا الذين تابوا من بعد ذلك واصلحوا فان اللّه غفور رحيم ).
از ايـن تـعـبـير استفاده مى شود كه گناه نقصى در ايمان انسان ايجاد مى كند كه بعد از توبه بايد تجديد ايمان كند تا اين نقص برطرف گردد.
آيه 90ـ شان نزول : بعضى گفته اند اين آيه در مورد اهل كتاب كه قبل از بعث پيامبراسلام (ص ) به او ايمان آورده بودند, اما پس از بعثت به او كفر ورزيدند نازل شده است .