بازگشت

فرمان عفو عمومي


اين آيه نيز ناظر به حوادث احد است , زيرا بعد از مراجعت مسلمانان ازاحد, كسانى كه از جنگ فرار كـرده بـودنـد, اطـراف پـيامبر را گرفته و ضمن اظهارندامت , تقاضاى عفو و بخشش مى كردند خـداونـد در اين آيه , عفو عمومى آنها راصادر كرد و پيامبر(ص ) با آغوش باز, خطاكاران توبه كار را پذيرفت .
نخست اشاره به يكى از مزاياى فوق العاده اخلاقى پيامبر(ص ) كرده ,مى فرمايد: ((در پرتو رحمت و لـطـف پـروردگـار, تـو با مردم مهربان شدى در حالى كه اگر خشن و تندخو و سنگدل بودى از اطراف تو پراكنده مى شدند)) (فبما رحمة من اللّه لنت لهم ولو كنت فظا غليظ القلب لا انفضوا من حولك ).
سـپـس دسـتـور مى دهد كه ((از تقصير آنان بگذر, و آنها را مشمول عفو خودگردان و براى آنها طلب آمرزش كن )) (فاعف عنهم واستغفر لهم ).
بعد از فرمان عفو عمومى , براى زنده كردن شخصيت مسلمانان و تجديدحيات فكرى و روحى آنان دسـتـور مـى دهد كه باز هم ((در كارها با آنها مشورت كن وراى و نظر آنها را بخواه )) (وشاورهم فى الا مر).
سـپس قرآن در ادامه مى افزايد: ((اما هنگامى كه تصميم گرفتى (قاطع باش و)بر خدا توكل كن , زيرا خداوند متوكلان را دوست دارد)) (فاذا عزمت فتوكل على اللّه ان اللّه يحب المتوكلين ).
هـمان اندازه كه به هنگام مشورت بايد, نرمش و انعطاف به خرج داد, درموقع اتخاذ تصميم نهايى بايد قاطع بود بنابراين , پس از برگزارى مشاوره و روشن شدن نتيجه مشورت , بايد هرگونه ترديد و دودلـى و آرا پـراكنده را كنار زد و باقاطعيت تصميم گرفت و اين همان چيزى است كه در آيه فوق از آن تعبير به ((عزم ))شده است و آن تصميم قاطع مى باشد.
ضـمـنا از اين آيه استفاده مى شود كه توكل بايد حتما بعد از مشورت و استفاده از همه امكاناتى كه انسان در اختيار دارد قرار گيرد.
(آيه 160)