بازگشت

زيانهاي شايعه سازي و نشر شايعات


از بـلاهـاى بـزرگى كه دامنگير جوامع مختلف مى شود و روح اجتماعى وتفاهم و همكارى را در مـيان آنها مى كشد, مساله شايعه سازى و نشر شايعات است ,بطورى كه گاه يك نفر منافق مطلب نادرستى جعل مى كند و آن را به چند نفرمى گويد, و افرادى بدون تحقيق در نشر آن مى كوشند, و شـايـد شـاخ و برگهايى هم ازخودشان به آن مى افزايند, و بر اثر آن اضطراب و نگرانى در مردم ايجاد مى كنند.
گـرچه اجتماعاتى كه در فشار و خفقان قرار دارند گاهى شايعه سازى و نشرشايعات را به عنوان يـك نـوع مـبارزه و يا انتقامجويى تعقيب مى كنند ولى براى اجتماعات سالم نشر شايعات زيانهاى فراوانى به بار مى آورد.
بـه همين دليل اسلام صريحا هم با ((شايعه سازى )) مبارزه كرده و جعل و دروغ و تهمت را ممنوع مى شمارد و هم با نشر شايعات , و آيه فوق نمونه اى از آن است .
سـپـس در پـايـان آيه اشاره به اين حقيقت مى كند كه ((اگر فضل و رحمت الهى شامل حال شما نمى شد (و به وسيله راهنماييهاى پروردگار از چنگال اين گونه شايعات و عواقب وخيم آن نجات نـمـى يـافـتـيـد) بـسيارى از شما در راههاى شيطانى گام مى نهاديد و تنها عده كمى بودند كه مـى تـوانـسـتـند خود را از پيروى شيطان بركناردارند)) (ولولا فضل اللّه عليكم ورحمته لا تبعتم الشيطان الا قليلا ).
يـعنى تنها پيامبر(ص ) و صاحبنظران و دانشمندان مو شكاف و باريك بينند كه مى توانند خود را از وساوس شايعات و شايعه سازان بركنار دارند, و اما اكثريت اجتماع اگر از رهبرى صحيحى محروم بمانند گرفتار عواقب دردناك شايعه سازى ونشر شايعات خواهند شد.
آيـه 84ـ شـان نـزول : هـنگامى كه ابوسفيان و لشكر قريش پيروزمندانه ازميدان احد بازگشتند ابوسفيان با پيامبر(ص ) قرار گذاشت كه در موسم بدر صغرى (يعنى بازارى كه در ماه ذى القعده در سـرزمـيـن بـدر تـشـكـيـل مـى شـد) بار ديگر روبروشوند, هنگامى كه موعد مقرر فرا رسيد, پـيامبر(ص ) مسلمانان را دعوت به حركت به محل مزبور كرد, ولى جمعى از مسلمانان كه خاطره تلخ شكست احد را فراموش نكرده بودند شديدا از حركت خوددارى مى نمودند.
ايـن آيـه نازل شد و پيامبر(ص ) مسلمانان را مجددا دعوت به حركت كرد, دراين موقع تنها هفتاد نـفـر در ركاب پيغمبر(ص ) در محل مزبور حاضر شدند, ولى ابوسفيان (بر اثر وحشتى كه از روبرو شدن با سپاه اسلام داشت ) از حضور در آنجاخوددارى كرد و پيامبر(ص ) با همراهان سالم به مدينه بازگشتند.