در تـعـقـيـب آيـات گذشته كه در باره ((جهاد)) و ((هجرت )) بحث مى كرد در اين آيه به مساله ((نـمازمسافر)) اشاره كرده , مى فرمايد: ((هنگامى كه مسافرت كنيد مانعى ندارد كه نماز را كوتاه كـنيد اگر از خطرات كافران بترسيد, زيرا كافران دشمن آشكارشما هستند)) (واذا ضربتم فى الا رض فـلـيس عليكم جناح ان تقصروا من الصلوة ان خفتم ان يفتنكم الذين كفروا ان الكافرين كانوا لكم عدوا مبينا).
البته جاى شك نيست كه نماز مسافر اختصاصى به حالت ترس ندارد.
آيه 102ـ هنگامى كه پيامبر(ص ) با عده اى از مسلمانان به عزم ((مكه )) واردسرزمين ((حديبيه )) شـدنـد و جـريان به گوش قريش رسيد, خالدبن وليد به سرپرستى يك گروه دويست نفرى براى جـلـوگـيرى از پيشروى مسلمانان به سوى مكه , دركوههاى نزديك مكه مستقر شد, هنگام ظهر ((بلال )) اذان گفت و پيامبر(ص ) بامسلمانان نماز ظهر را به جماعت ادا كردند, خالد از مشاهده اين صحنه در فكر فرورفت و به نفرات خود گفت در موقع نماز عصر بايد از فرصت استفاده كرد و در حـال نـمـاز كـار مسلمانان را يكسره ساخت S( در اين هنگام آيه نازل شد و دستور نماز خوف را به مـسلمانان داد, و اين خود يكى از نكات اعجاز قرآن است كه قبل از اقدام دشمن , نقشه هاى آنها را نقش بر آب كرد.
تفسير: در تعقيب آيات مربوط به جهاد, اين آيه كيفيت نماز خوف را كه به هنگام جنگ بايد خوانده شود به مسلمانان تعليم مى دهد, آيه خطاب به پيامبر(ص )كرده , مى فرمايد: ((هنگامى كه در ميان آنها هستى و براى آنها نماز جماعت برپامى دارى بايد مسلمانان به دو گروه تقسيم شوند, نخست عـده اى بـا حـمـل اسلحه باتو به نماز بايستند)) (واذا كنت فيهم فاقمت لهم الصلوة فلتقم طئفة منهم معك ولياخذوآ اسلحتهم ).
سپس هنگامى كه اين گروه سجده كردند (و ركعت اول نماز آنها تمام شد, تودر جاى خود توقف مى كنى ) و آنها با سرعت ركعت دوم را تمام نموده و به ميدان نبرد باز مى گردند و در برابر دشمن مـى ايـسـتـنـد و گـروه دوم كـه نـمـاز نـخـوانـده اند, جاى گروه اول را مى گيرند و با تو نماز مى گزارند)) (فاذا سجدوا فليكونوا من ورائكم ولتات طئفة اخرى لم يصلوا فليصلوا معك ).
((گروه دوم نيز بايد وسايل دفاعى و اسلحه را با خود داشته باشند و بر زمين نگذارند)) (ولياخذوا حذرهم واسلحتهم ).
ايـن طـرز نـماز گزاردن براى اين است كه دشمن شما را غافلگير نكند, ((زيرادشمن همواره در كـمين است كه از فرصت استفاده كند و دوست مى دارد كه شما ازسلاح و متاع خود غافل شويد و يكباره به شما حمله ور شود)) (ود الذين كفروا لوتغفلون عن اسلحتكم وامتعتكم فيميلون عليكم ميلة واحدة ).
ولـى از آنـجا كه ممكن است ضرورتهايى پيش بيايد كه حمل سلاح و وسايل دفاعى هر دو با هم به هنگام نماز مشكل باشد, در پايان آيه چنين دستور مى دهد:((و گناهى بر شما نيست اگر از باران ناراحت باشيد و يا بيمار شويد كه در اين حال سلاح حود را بر زمين بگذاريد)) (ولا جناح عليكم ان كان بكم اذى من مطر او كنتم مرضى ان تضعوا اسلحتكم ).
((ولـى در هـر صـورت از هـمـراه داشتن وسايل محافظتى و ايمنى (مانند زره وخود و امثال آن ) غـفـلت نكنيد و حتى در حال عذر, حتما آنها را با خود داشته باشيد)) كه اگر احيانا دشمن حمله كند بتوانيد تا رسيدن كمك , خود را حفظ كنيد(وخذوا حذركم ).
شـما اين دستورات را به كار بنديد و مطمئن باشيد پيروزى با شماست ((زيراخداوند براى كافران مجازات خواركننده اى آماده كرده است )) (ان اللّه اعد للكافرين عذابا مهينا).
(آيه 103)