بازگشت

مساله عرض اعمال


در مـيـان پيروان مكتب اهل بيت (ع ) با توجه به اخبار فراوانى كه از امامان رسيده عقيده معروف و مشهور بر اين است كه پيامبر(ص ) و امامان (ع ) از اعمال همه امت آگاه مى شوند, يعنى خداوند از طرق خاصى اعمال امت را بر آنها عرضه مى دارد.
مـسـالـه عـرض اعمال اثر تربيتى فوق العاده اى در معتقدان به آن دارد, زيراهنگامى كه من بدانم علاوه بر خدا كه همه جا با من است پيامبر(ص ) و پيشوايان محبوب من همه روز يا همه هفته از هر عملى كه انجام مى دهم ,اعم از خوب و بددر هر نقطه و هر مكان آگاه مى شوند, بدون شك بيشتر رعايت مى كنم و مراقب اعمال خود خواهم بود.
آيـه ـ شان نزول : جمعى از مفسران گفته اند كه اين آيه در باره سه نفر ازمتخلفان جنگ تبوك به نـام ((هـلال بـن امـيه )) و ((مرارة بن ربيع )) و ((كعب بن مالك )) نازل شده است شرح پشيمانى و چگونگى توبه آنها در ذيل آيه 118 همين سوره به خواست خدا خواهد آمد.
تـفسير: در اين آيه اشاره به گروه ديگرى از گنهكاران شده است كه پايان كارآنها درست روشن نيست , نه چنانند كه مستحق رحمت الهى باشند و نه چنانند كه بتوان از آمرزش آنها بكلى مايوس بود.
لذا قرآن در باره آنها مى گويد: ((گروه ديگرى كارشان متوقف بر فرمان خداست ياآنها را مجازات مى كند و يا توبه آنان را مى پذيرد)) (وآخرون مرجون لا مر اللّه امايعذبهم واما يتوب عليهم ).
و در پـايـان آيـه اضافه مى كند: خداوند بدون حساب با آنها رفتار نمى كند,بلكه با علم خويش و به مـقـتـضـاى حـكـمتش با آنها رفتار خواهد نمود چرا كه ((خداوند دانا و حكيم است )) (واللّه عليم حكيم ).
آيـه ـ شـان نـزول : ايـن آيـه در بـاره گـروهـى ديگر از منافقان است كه براى تحقق بخشيدن به نـقـشـه هـاى شوم خود اقدام به ساختن مسجدى در مدينه كردند كه بعدا به نام مسجد ((ضرار)) معروف شد.
خلاصه جريان چنين است : گروهى از منافقان نزد پيامبر(ص ) آمدند و عرض كردند به ما اجازه ده مـسجدى در ميان قبيله بنى سالم (نزديك مسجد قبا) بسازيم تاافراد ناتوان و بيمار و پيرمردان از كار افتاده در آن نماز بگزارند, و اين در موقعى بودكه پيامبر(ص ) عازم جنگ تبوك بود.
پـيـامـبـر(ص ) بـه آنها اجازه داد, ولى آنها اضافه كردند آيا ممكن است شخصابياييد و در آن نماز بگزاريد ؟ پيامبر(ص ) فرمود من فعلا عازم سفرم .
هـنگامى كه پيامبر(ص ) از تبوك بازگشت نزد او آمدند و گفتند اكنون تقاضاداريم به مسجد ما بـيـايـى و در آنـجـا نـمـاز بگزارى , و از خدا بخواهى ما را بركت دهد,و اين در حالى بود كه هنوز پيامبر(ص ) وارد دروازه مدينه نشده بود.
در ايـن هـنـگـام پـيك وحى خدا نازل شد و سلسه آيات (107 110) را آورد وپرده از اسرار كار آنها برداشت .
و به دنبال آن پيامبر دستور داد مسجد مزبور را آتش زنند, و بقاياى آن راويران كنند, و جاى آن را محل ريختن زباله هاى شهر سازند!.