بازگشت

آخرين فصل مبارزه با ستمگران


در اينجا آخرين مرحله مبارزه بنى اسرائيل با فرعونيان و سرنوشت آنها, درعباراتى كوتاه اما دقيق و روشن , ترسيم شده است . نخست مى گويد: ((ما بنى اسرائيل را (به هنگام مقابله با فرعونيان در حالى كه تحت فشار و تعقيب آنها قرار گرفته بودند) از دريا (شط عظيم نيل كه به خاطر عظمتش كلمه بحر بر آن اطلاق شده ) عبور داديم )) (وجاوزنا ببنى اسرائيل البحر).
((فـرعـون و لـشـكـرش بـراى كـوبـيدن بنى اسرائيل و ظلم و ستم و تجاوز بر آنان به تعقيب آنها پرداختند)) اما به زودى همگى در ميان طوفان امواج نيل غرق شدند(فاتبعهم فرعون وجنوده بغيا وعدوا).
اين جريان ادامه يافت ((تا اين كه غرقاب دامن فرعون را فرو گرفت و اوهمچون پر كاهى بر روى امواج عظيم نيل مى غلتيد, در اين هنگام پرده هاى غرور وبى خبرى از مقابل چشمان او كنار رفت , و نـور تـوحـيـد فطرى درخشيدن گرفت ) فريادزد: من ايمان آوردم كه معبودى جز آن كس كه بـنى اسرائيل به او ايمان آورده اند,وجود ندارد)) (حتى اذا ادركه الغرق قال آمنت انه لا اله الا الذى آمنت به بنواسرائيل ).
نـه تـنها با قلب خود ايمان آوردم بلكه عملا هم ((در برابر چنين پروردگارتوانايى تسليمم )) (وانا من المسلمين ).
در واقع هنگامى كه پيشگوييهاى موسى يكى پس از ديگرى به وقوع پيوست و فرعون بيش از پيش از صـدق گـفـتار اين پيامبر بزرگ آگاه شد, و قدرت نمايى او رامشاهده كرد, ناچار اظهار ايمان نـمـود, بـه امـيد اين كه همان گونه كه ((خداى بنى اسرائيل )) آنها را از اين امواج كوه پيكر رهايى بخشيد, او را نيز رهايى بخشد.
ولـى بـديـهـى اسـت چـنـين ايمانى كه به هنگام نزول بلا و گرفتار شدن در چنگال مرگ اظهار مى شود, در واقع يك نوع ايمان اضطرارى است , كه هر جانى و مجرم وگنهكارى از آن دم مى زند, بى آنكه ارزشى داشته باشد.
(آيـه ) به همين جهت خداوند او را مخاطب ساخت و فرمود: ((اكنون ايمان مى آورى در حالى كه قـبـل از اين طغيان و گردنكشى و عصيان نمودى , و درصف مفسدان فى الارض و تبهكاران قرار داشتى )) (لا ن وقد عصيت قبل وكنت من المفسدين ).
(آيـه ) ولى , امروز بدن تو را از امواج رهايى مى بخشيم تا درس عبرتى براى آيندگان باشى )) براى زمـامـداران مـسـتـكـبر و براى همه ظالمان و مفسدان , و نيزبراى گروههاى مستضعف (فاليوم ننجيك ببدنك لتكون لمن خلفك آية ).
و در پـايـان آيه مى فرمايد: اما با اين همه آيات و نشانه هاى قدرت خدا و با اين همه درسهاى عبرت كـه تـاريخ بشر را پر كرده است , ((بسيارى از مردم از آيات ونشانه هاى ما غافلند)) (وان كثيرا من الناس عن آياتنا لغافلون ).
(آيه ) و در اين آيه , پيروزى نهايى بنى اسرائيل و بازگشت به سرزمينهاى مقدسه را پس از رهايى از چنگال فرعونيان چنين بيان مى كند:.
((ما بنى اسرائيل را در مكان صدق و راستى منزل داديم )) (ولقد بوانابنى اسرائيل مبوا صدق ).
تـعـبـيـر بـه ((مـبـوا صدق )) (منزلگاه راستين ) مى تواند اشاره به سرزمين مصر و يااراضى شام و فلسطين باشد.
سـپـس قـرآن اضـافـه مى كند: ((ما آنها را از روزيهاى پاكيزه , بهره مند ساختيم ))(ورزقناهم من الطيبات ).
اما آنها قدر اين نعمت را ندانستند و به اختلاف و نزاع با يكديگر برخاستند((و اختلاف نكردند, مگر بعد از آن كه علم و آگاهى به سراغشان آمد)) (فما اختلفواحتى جاهم العلم ).
ولى ((پروردگار تو سرانجام در روز قيامت در ميان آنها در آنچه اختلاف داشتند داورى مى كند)) و اگـر امـروز مجازات اختلاف را نچشند, فردا خواهند چشيد! (ان ربك يقضى بينهم يوم القيمة فيما كانوا فيه يختلفون )