بازگشت

((عرش )) چيست ؟


عـرش در لـغـت معانى متعددى دارد از جمله : به معنى سقف يا چيزى است كه داراى سقف بوده باشد, و گاهى به معنى تختهاى بلند همانند تخت سلاطين نيزآمده است .
ولـى هـنـگـامـى كه در مورد خداوند به كار مى رود و گفته مى شود ((عرش خدا))منظور از آن مجموعه جهان هستى است كه در حقيقت تخت حكومت پروردگارمحسوب مى شود.
بنابراين در آيه مورد بحث جمله ((استوى على العرش )) كنايه از احاطه كامل پروردگار و تسلط او بر تدبير امور آسمانها و زمين بعد از خلقت آنهاست .
سـپـس مـى فـرمـايـد: ((اوسـت كـه شب را همچون پوششى بر روز مى افكند وروشنايى روز را با پرده هاى ظلمانى شب مى پوشاند)) (يغشى الليل النهار).
بـعـد از آن اضـافه مى كند: ((شب با سرعت به دنبال روز در حركت است ))(يطلبه حثيثا) همانند طلبكارى كه با سرعت به دنبال بدهكار مى دود.
سـپـس مـى افزايد: ((اوست كه خورشيد و ماه و ستارگان را آفريده است , درحالى كه همه سر بر فرمان او هستند)) (والشمس والقمر والنجوم مسخرات بامره ).
پس از ذكر آفرينش جهان هستى و نظام شب و روز و آفرينش ماه و خورشيدو ستارگان به عنوان تـاكـيـد مـى گويد: ((آگاه باشيد آفرينش و اداره امور جهان هستى تنها به دست اوست )) (الا له الخلق والا مر).
مـنـظـور از ((خـلق )) آفرينش نخستين , و منظور از ((امر)) قوانين و نظاماتى است كه به فرمان پروردگار بر عالم هستى حكومت مى كند و آنها را در مسير خود رهبرى مى نمايد.
بـه عـبـارت ديـگـر: هـمان طور كه جهان در حدوثش نيازمند به اوست در تدبير وادامه حيات و اداره اش نـيـز وابسته به او مى باشد, و اگر لحظه اى لطف خدا از آن گرفته شود نظامش بكلى از هم گسسته و نابود مى گردد.
و در پـايان آيه مى فرمايد: ((پربركت است خداوندى كه پروردگار عالميان است )) (تبارك اللّه رب العالمين ).
اين جمله بعد از ذكر آفرينش و تدبير جهان هستى يك نوع ستايش از مقام مقدس پروردگار است كه وجودى مبارك , ازلى , ابدى و سرچشمه همه بركات ونيكيها و خير مستمر مى باشد.