بازگشت

لوح محو و اثبات و ام الكتاب ـ


جمله ((يمحواللّه ما يشا ويثبت )) يك قانون كلى را بيان مى كند كه در منابع مختلف اسلامى نيز به آن اشـاره شـده است , و آن اين كه : تحقق موجودات وحوادث مختلف جهان دو مرحله دارد: يكى مـرحـلـه قـطـعـيـت كـه هـيـچ گـونه دگرگونى در آن راه ندارد (و در آيه فوق از آن تعبير به ((ام الـكـتاب )), كتاب مادر شده است ) وديگرى مرحله غيرقطعى به تعبير ديگر ((مشروط)) است كه در اين مرحله دگرگونى در آن راه دارد, و از آن تعبير به مرحله محو و اثبات مى شود.
گـاهـى نيز از اين دو, تعبير به ((لوح محفوظ)) و ((لوح محو و اثبات )) مى شود,گويى در يكى از اين دو لوح , آنچه نوشته شده است به هيچ وجه دگرگونى در آن راه ندارد و كاملا محفوظ است و امـا ديـگـرى مـمكن است , چيزى در آن نوشته شود وسپس محو گردد و به جاى آن چيز ديگرى نوشته شود.
از امـام بـاقـر(ع ) چـنـيـن نـقل شده كه فرمود: ((قسمتى از حوادث حتمى است كه حتما تحقق مـى پـذيرد, و قسمت ديگرى مشروط به شرائطى است در نزد خدا كه هركدام را صلاح بداند مقدم مى دارد و هركدام را اراده كند محو مى كند, و هركدام رااراده كند اثبات مى نمايد)).