بازگشت

تنها بر خدا توكل كنيد


در ايـن آيـه و آيـه بعد پاسخ پيامبران را از بهانه جوييهاى مخالفان لجوج كه درآيات گذشته آمده مى خوانيم .
در مقابل ايراد آنها كه مى گفتند: چرا از جنس بشر هستيد, ((پيامبرنشان به آنهاگفتند: مسلما ما تـنـهـا بـشرى همانند شما هستيم , ولى خدا بر هر كس از بندگانش بخواهد منت مى گذارد)) و موهبت رسالت را به آنها مى بخشد (قالت لهم رسلهم ان نحن الا بشر مثلكم ولكن اللّه يمن على من يشا من عباده ).
سپس به پاسخ سؤال سوم مى پردازد بى آنكه از ايراد دوم پاسخ گويد گويى ايراد دوم آنها در زمينه اسـتناد به سنت نياكان آنقدر سست و بى اساس بوده كه هرانسان عاقلى با كمترين تامل جواب آن را مى فهمد, به علاوه در آيات ديگر قرآن ,پاسخ اين سخن داده شده است .
آرى ! در پـاسـخ سـؤال سـوم چنين مى گويدكه آوردن معجزات , كار ما نيست كه به صورت يك خـارق الـعـاده گـر, گوشه اى بنشينيم و هر كس به ميل خودش معجزه اى پيشنهاد كند و مساله خـرق عادت تبديل به يك بازيچه بى ارزش شود, بلكه : ((مانمى توانيم معجزه اى جز به فرمان خدا بياوريم )) (وما كان لنا ان ناتيكم بسلطان الا باذن اللّه ).
بـه عـلاوه هـر پيامبرى حتى بدون تقاضاى مردم به اندازه كافى اعجاز نشان مى دهد تا سند اثبات حقانيت او گردد.
سپس براى اين كه پاسخ قطعى به تهديدهاى گوناگون بهانه جويان نيز بدهندبا اين جمله موضع خـود را مشخص مى ساختند و مى گفتند: ((همه افراد با ايمان بايد تنها بر خدا تكيه كنند)) همان خدايى كه قدرتها در برابر قدرتش ناچيز وبى ارزش است (وعلى اللّه فليتوكل المؤمنون ).
(آيـه ) بـعد به استدلال روشنى براى مساله توكل , پرداخته و مى گفتند:((چرا ما بر ((اللّه )) توكل نكنيم (و در همه مشكلات به او پناه نبريم ؟ چرا ما ازقدرتهاى پوشالى و تهديدها بترسيم ) در حالى كه او ما را به راههاى سعادتمان هدايت كرده )) (وما لنا الا نتوكل على اللّه وقد هدينا سبلنا).
و سـپـس چـنين ادامه مى دادند: اكنون كه تكيه گاه ما خداست , تكيه گاهى شكست ناپذير مافوق هـمه چيز ((بطور قطع , ما در برابر تمام آزار و اذيتهاى شماايستادگى و شكيبايى خواهيم كرد)) (ولنصبرن على ما آذيتمونا).
و بـالاخـره گفتار خود را با اين سخن پايان مى دادند كه : ((و همه توكل كنندگان بايد تنها بر اللّه توكل كنند)) (وعلى اللّه فليتوكل المتوكلون ).
مـنـظور از ((توكل )) اين است كه در برابر عظمت مشكلات , انسان احساس حقارت و ضعف نكند, بلكه با اتكاى بر قدرت بى پايان خداوند, خود را پيروز وفاتح بداند, و به اين ترتيب توكل اميدآفرين , نيروبخش و تقويت كننده , و سبب فزونى پايدارى و مقاومت است .