در ايـن آيـه فـرمـان قاطعى به پيامبر اسلام (ص ) مى دهد, مى گويد: در برابرهياهوى مشركان و مـجـرمـان نـه تـنها ضعف و ترس و سستى به خود راه مده و ساكت مباش , بلكه , ((آشكارا آنچه را ماموريت دارى بيان كن )) و حقايق دين را با صراحت برملا ساز (فاصدع بما تؤمر).
((و از مشركان , روى گردان و نسبت به آنها بى اعتنايى كن )) (واعرض عن المشركين ).
و اين آغاز ((دعوت علنى )) اسلام بود بعد از آن كه پيامبر(ص ) سه سال مخفيانه دعوت كرد, و عده قليلى از نزديكان پيامبر به او ايمان آوردند.
(آيـه ) سـپـس خـداونـد بـراى تـقـويـت قـلـب پـيـامبر(ص ) به او اطمينان مى دهدكه در برابر استهزاكنندگان از وى حمايت مى كند, مى فرمايد: ((ما شراستهزاكنندگان را از تو دفع كرديم )) (انا كفيناك المستهزئين ).
(آيـه ) سـپـس ((مـسـتـهزئين )) را چنين توصيف مى كند: ((آنها كسانى هستند كه با خدا معبود ديگرى قرار مى دهند, ولى به زودى (از نتيجه شوم كار خود) آگاه خواهند شد (الذين يجعلون مع اللّه الها آخر فسوف يعلمون ).
مـمكن است اين تعبير اشاره به آن باشد كه اينها كسانى هستند كه افكار واعمالشان خود مسخره است , چرا كه آنقدر نادانند كه در برابر خداوندى كه آفريننده جهان هستى است معبودى از سنگ و چوب تراشيده اند, با اين حال مى خواهند تورا استهزا كنند!.
(آيـه ) بـار ديـگر به عنوان دلدارى و تقويت هر چه بيشتر روحيه پيامبر(ص ) اضافه مى كند: ((و ما مـى دانـيم كه سخنان آنها سينه تو را تنگ و ناراحت مى سازد)) (ولقد نعلم انك يضيق صدرك بما يقولون ).
روح لطيف تو و قلب حساست , نمى تواند اين همه بدگويى و سخنان كفر وشرك آميز را تحمل كند و به همين دليل ناراحت مى شوى .
(آيه ) ولى ناراحت مباش براى زدودن آثار سخنان زشت و ناهنجارشان ,((پروردگارت را تسبيح و حمدگو ! و از سجده كنندگان باش )) ! (فسبح بحمد ربك وكن من الساجدين ).
چـرا كـه ايـن تـسـبيح خداوند اثرات بد گفتار آنها را از دلهاى مشتاقان ((اللّه ))مى زدايد, و از آن گذشته به تو نيرو و توان , نور و صفا بخشد.
لـذا در روايـات مـى خوانيم : ((هنگامى كه پيامبر(ص ) غمگين مى شد به نمازبرمى خاست آثار اين حزن و اندوه را در نماز از دل مى شست )).
(آيـه ) و سرانجام آخرين دستور را در اين زمينه به او مى دهد كه دست از عبادت خدا در تمام عمر بـرمـدار ((و هـمـواره پروردگارت را بندگى كن تا يقين (مرگ ) تو فرارسد)) (واعبد ربك حتى ياتيك اليقين ).
عبادت مكتب عالى تربيت است , انديشه انسان را بيدار و فكر او را متوجه بى نهايت مى سازد, گرد و غبار گناه و غفلت را از دل و جان او مى شويد, صفات عالى انسانى را در وجود او پرورش مى دهد, روح ايمان را تقويت و آگاهى ومسؤوليت به انسان مى بخشد.
و بـه هـمـيـن دلـيل ممكن نيست انسان لحظه اى در زندگى از اين مكتب بزرگ تربيتى بى نياز گـردد, و آنها كه فكر مى كنند, انسان ممكن است به جايى برسد كه نيازى به عبادت نداشته باشد يا تكامل انسان را محدود پنداشته اند و يا مفهوم عبادت را درك نكرده اند.
((پايان سوره حجر)).