بازگشت

انواع نعمتهاي مادي و معنوي


بار ديگر قرآن به عنوان يك درس توحيد و خداشناسى به مساله نعمتهاى گوناگون پروردگار باز مـى گـردد, و در ايـن بـخش از نعمتها نخست به نعمت علم ودانش و ابزار شناخت اشاره كرده , مـى گـويـد: ((و خداوند شما را از شكم مادرانتان بيرون فرستاد در حالى كه هيچ نمى دانستيد)) (واللّه اخرجكم من بطون امهاتكم لا تعلمون شيئا).
البته در آن محيط محدود و تاريك و وابسته , اين جهل و بى خبرى قابل تحمل بود, ولى به هنگامى كه در فراخناى اين عالم پهناور گام گذارديد, ديگر ادامه آن جهل امكان پذير نبود, لذا ابزار درك حـقـايق و شناخت موجودات , يعنى , ((گوش و چشم و عقل در اختيار شما گذارد)) (وجعل لكم السمع والا بصار والا فئدة ).
تا حقايق هستى , و اين نعمتهاى بزرگ را درك كنيد, و حس شكرگزارى شمادر برابر بخشنده اين همه موهبت تحريك گردد ((شايد شكر او را به جاى آوريد))(لعلكم تشكرون ).
(آيه ) در اين آيه اسرار عظمت خدا را در پهنه هستى همچنان ادامه مى دهد, و مى گويد: ((آيا آنها بـه پـرندگانى كه بر فراز آسمان حركت دارند نظرنيفكندند)) ؟ (الم يروا الى الطير مسخرات فى جو السما).
و از آنجا كه طبيعت اجسام , جذب شدن به سوى زمين است , حركت پرندگان در بالاى زمين را با عنوان مسخرات (تسخيرشده ها) بيان كرده است .
سپس اضافه مى كند: ((هيچ كس جز خدا آنها را (اين چنين ) نگه نمى دارد)) (مايمسكهن الا اللّه ).
درست است كه خاصيت طبيعى بالها و عضلاتى كه در آن آفريده شده و شكل مخصوص پرندگان و ويژگيهايى كه در هوا موجود است , دست به دست هم داده وبه پرندگان امكان پرواز مى دهند, ولى چه كسى ـجز خداى عليم و قديرـ اين شكل و خواص را آفريده ؟.
و در پـايـان آيه مى فرمايد: ((در اين امر نشانه هايى است (از عظمت و قدرت خدا) براى كسانى كه ايمان دارند)) (ان فى ذلك لا يات لقوم يؤمنون ).
يـعنى , با چشم كنجكاو و حقيقت جو, اين امور را مى نگرند و به تجزيه وتحليل آن مى پردازند و در پرتو آن ايمانشان قويتر و راسختر مى گردد.
(آيه ) در اين آيه نيز مساله بيان نعمتها ادامه يافته , مى فرمايد: ((و خداوندبراى شما از خانه هايتان محل سكونت قرار داد)) (واللّه جعل لكم من بيوتكم سكنا).
و حقا نعمت ((مسكن )) از مهمترين نعمتهايى است كه تا آن نباشد, بقيه گوارانخواهد بود.
و بـه دنبال ذكر خانه هاى ثابت سخن از خانه هاى سيار به ميان آورده ,مى گويد: ((و خداوند براى شما از پوست چهارپايان خانه هايى قرار داد)) (وجعل لكم من جلود الا نعام بيوتا).
خـانـه هـايى كه بسيار سبك و كم وزن است ((و به هنگام كوچ كردن و موقع اقامت به آسانى آن را جابه جا مى كنيد)) (تستخفونها يوم ظعنكم ويوم اقامتكم ).
((عـلاوه بر اين از پشمها و كركها و موهاى اين چهارپايان (براى شما) اثاث ومتاع و وسائل مختلف زندگى تا زمان معينى قرار داد)) (ومن اصوافها واو بارهاواشعارها اثاثا ومتاعا الى حين ).
ذكـر دو تعبير ((اثاثا)) و ((متاعا)) پشت سر هم ممكن است اشاره به اين باشدكه شما مى توانيد از پـشـم و كـرك و مـوى چـهارپايان , وسائل زيادى براى خانه هاى خود فراهم سازيد و از آن متمتع گرديد.