بازگشت

تنها از علم پيروي كن


در آيات گذشته يك سلسله از اصولى ترين تعليمات و احكام اسلامى راخوانديم در اينجا به آخرين بخش از اين احكام مى رسيم كه در آن به چند حكم مهم اشاره شده است .
1ـ نـخـست سخن از لزوم تحقيق در همه چيز به ميان آورده , مى فرمايد: ((وازآنچه به آن آگاهى ندارى پيروى مكن )) (ولا تقف ما ليس لك به علم ).
نه در عمل شخصى خود از غير علم پيروى كن , و نه به هنگام قضاوت درباره ديگران , نه شهادت به غير علم بده , و نه به غير علم اعتقاد پيدا كن .
و در پـايـان آيه دليل اين نهى را چنين بيان مى كند: ((زيرا گوش و چشم و دل همه مسئولند)) و در برابر كارهايى كه انجام داده اند از انسان سؤال مى شود (ان السمع والبصر والفؤاد كل اولئك كان عنه مسؤلا ).
ايـن مـسـؤولـيـتها به خاطر آن است كه سخنانى را كه انسان بدون علم ويقين مى گويد يا به اين طريق است كه از افراد غير موثق شنيده , و يا مى گويد ديده ام درحالى كه نديده , و يا در تفكر خود دچار قضاوتهاى بى ماخذ و بى پايه اى شده كه باواقعيت منطبق نبوده است , به همين دليل از چشم و گـوش و فـكـر و عـقل او سؤال مى شود كه آيا واقعا شما به اين مسائل ايمان داشتيد كه شهادت داديد, يا قضاوت كرديد, يا به آن معتقد شديد و عمل خود را بر آن منطبق نموديد؟!.
نـاديـده گـرفـتـن ايـن اصـل نـتيجه اى جز هرج و مرج اجتماعى و از بين رفتن روابط انسانى و پيوندهاى عاطفى نخواهد داشت .