بازگشت

يك سنت تغييرناپذير


در اين آيه و دو آيه بعد به يك ((سنت هميشگى الهى )) در باره اقوام و ملتهااشاره شده .
نخست مى گويد: چگونگى حال مشركان قريش ((همانند حال نزديكان فرعون وآنها كه پيش از او بودند مى باشد)) (كداب آل فرعون والذين من قبلهم ).
((آنـهـا آيات خدا را انكار كردند خداوند آنها را به گناهانشان كيفر داد)) (كفروابيات اللّه فاخذهم اللّه بذنوبهم ).
((زيرا خداوند قوى و با قدرت است و كيفرش شديد است )) (ان اللّه قوى شديد العقاب ).
بنابراين تنها قريش و مشركان و بت پرستان مكه نبودند كه با انكار آيات الهى و لجاجت در برابر حق و درگيرى با رهبران راستين انسانيت گرفتار كيفر گناهانشان شدند, اين يك قانون جاودانى و عمومى است .
(آيـه ) سـپس اين موضوع را با ذكر ريشه اساسى مساله , روشنتر مى سازد ومى گويد: ((اينها همه بـه خـاطـر آن اسـت كـه خـداونـد هـر نـعمت و موهبتى را به قوم وملتى ببخشد هيچ گاه آن را دگـرگـون نمى سازد مگر اين كه خود آن جمعيت دگرگون شوند و تغيير يابند خداوند شنوا و دانـاست )) (ذلك بان اللّه لم يك مغيرا نعمة انعمهاعلى قوم حتى يغيروا ما بانفسهم وان اللّه سميع عليم ).
بـه تـعـبـيـر ديگر فيض رحمت خدا بيكران و عمومى و همگانى است ولى به تناسب شايستگيها و لـياقتها به مردم مى رسد چنانچه نعمتهاى الهى را وسيله اى براى تكامل خويش ساختند و شكر آن را كـه هـمان استفاده صحيح است به جاآوردند, نعمتش را پايدار بلكه افزون مى سازد اما هنگامى كـه اين مواهب وسيله اى براى طغيان و ظلم و ناسپاسى و آلودگى گردد در اين هنگام نعمتها را مـى گـيرد و يا آن را تبديل به بلا و مصيبت مى كند, بنابراين دگرگونيها همواره از ناحيه ماست وگرنه مواهب الهى زوال ناپذير است .
(آيه ) در تعقيب اين هدف بار ديگر قرآن اشاره به حال قدرتمندانى همانندفرعونيان و گروهى ديگر از اقـوام پـيـشـيـن مـى كـنـد و مى گويد: وضع حال و عادت بت پرستان در مورد سلب نعمتها و گـرفـتـارى در چـنـگال كيفرهاى سخت ((همچون وضع و حالت فرعونيان و اقوام پيشين بود)) (كداب آل فرعون والذين من قبلهم ).
((آنـهـا نـيـز آيـات پروردگارشان را (كه به منظور هدايت و تقويت و سعادت آنان نازل شده بود) تكذيب كرده و زير پا گذاشتند)) (كذبوا بايات ربهم ).
((ما هم به خاطر گناهانشان هلاكشان كرديم )) (فاهلكناهم بذنوبهم ).
((و فرعونيان را در ميان امواج غرق ساختيم )) (واغرقنا آل فرعون ).
((و تمام اين اقوام و افرادشان ظالم و ستمگر بودند)) هم نسبت به خويشتن وهم نسبت به ديگران (وكل كانوا ظالمين ).