بازگشت

(آيه )ـ ايمان و تسليم مطلق در برابر حق


در آيـات گـذشـته عكس العمل منافقان تاريك دل را كه در ظلمات متراكم قرارداشتند, در برابر داورى خدا و پيامبر(ص ) ديديم .
در ايـنـجـا نـقـطـه مقابل آن يعنى برخورد مؤمنان را با اين داورى الهى تشريح كرده , مى گويد: ((سخن مؤمنان , هنگامى كه به سوى خدا و رسولش دعوت شوند تاميان آنان داورى كند, تنها اين اسـت كه مى گويند: شنيديم و اطاعت كرديم ))! (انماكان قول المؤمنين اذا دعوا الى اللّه ورسوله ليحكم بينهم ان يقولوا سمعنا واطعنا).
كسى كه خدا را عالم به همه چيز مى داند, و بى نياز از هر كس , و رحيم ومهربان به همه بندگان , چگونه ممكن است داورى كسى را بر داورى اوترجيح دهد؟.
لذا در پايان آيه مى فرمايد: ((و اينها همان رستگاران واقعى هستند)) (واولئك هم المفلحون ).
كـسـى كه زمام خود را به دست خدا بسپارد, و او را حاكم و داور قرار دهدبدون شك در همه چيز پيروز است , چه در زندگى مادى و چه معنوى .
(آيـه )ـايـن آيه همين حقيقت را به صورت كلى تر تعقيب كرده , مى فرمايد:((و كسانى كه اطاعت خـدا و پـيـامبر(ص ) كنند و از خدا بترسند و تقوا پيشه نمايند آنهانجات يافتگان و پيروزمندانند)) (ومن يطع اللّه ورسوله ويخش اللّه ويتقه فاولئك هم الفائزون ).
(آيـه )ـلـحـن ايـن آيه ـو همچنين شان نزولى كه در بعضى از تفاسير درمورد آن وارد شدـ نشان مـى دهـد كـه جـمـعى از منافقان بعد از نزول آيات قبل وملامتهاى شديد آن از وضع خود سخت نـاراحـت شـدند و خدمت پيامبر(ص )آمدند و شديدا سوگند ياد كردند كه ما تسليم فرمان توايم قـرآن در مقام پاسخ برآمده و با قاطعيت به آنها گفت : ((آنها با نهايت تاكيد سوگند ياد كردند كه اگـر بـه آنـهـا فـرمـان بـدهـى (از خانه و اموال خود) بيرون مى روند (و جان را در طبق اخلاص گـذارده تـقـديم مى كنند) بگو: سوگند ياد نكنيد شما طاعت خالصانه و صادقانه نشان دهيدكه خـدا بـه آنـچه عمل مى كنيد آگاه است )) (واقسموا باللّه جهد ايمانهم لئن امرتهم ليخرجن قل لا تقسموا طاعة معروفة ان اللّه خبير بما تعملون ).
مـنـظـور از ((خـروج )) خارج شدن از اموال و زندگى و يا همراه پيامبر(ص ) به هرجا رفتن و در خدمت او بودن است .
(آيـه )ـدر ايـن آيـه مـجددا روى همين معنى تاكيد كرده , مى گويد: ((به آنهابگو: اطاعت خدا و اطاعت پيامبرش را كنيد)) (قل اطيعوا اللّه واطيعوا الرسول ).
سـپـس اضـافـه مى كند: در برابر اين فرمان از دو حال خارج نيستيد ((پس اگرسرپيچى كنيد و روى گـردان شـويـد پـيغمبر مسؤول اعمال خويش است (و وظيفه خود را انجام داده ) و شما هم مـسـؤول اعـمال خود هستيد)) و وظيفه شما اطاعت صادقانه است (فان تولوا فانما عليه ما حمل وعليكم ما حملتم ).
((اما اگر از او اطاعت كنيد, هدايت خواهيد شد)) (وان تطيعوا تهتدوا).
زيرا او رهبرى است كه جز به راه خدا و حق و صواب دعوت نمى كند.
((و (در هر حال ) بر پيامبر(ص ) چيزى جز ابلاغ آشكار نيست )) (وما على الرسول الا البلا غ المبين ) .
او موظف است فرمان خدا را آشكارا به همگان برساند خواه بپذيرند يانپذيرند پذيرش و عدم پذيرش اين دعوت , سود و زيانش متوجه خود آنهاخواهد شد.
آيه ـ شان نزول : ((هنگامى كه پيامبر(ص ) و مسلمانان به مدينه هجرت كردند و انصار با آغوش باز آنـها را پذيرا گشتند, تمامى عرب بر ضد آنها قيام كردند وآن چنان بود كه آنها ناچار بودند اسلحه را از خـود دور نكنند, شب را با سلاح بخوابند و صبح با سلاح برخيزند ادامه اين حالت بر مسلمانان سخت آمده , بعضى گفتند آيا زمانى فرا خواهد رسيد كه اطمينان و آرامش بر ما حكم فرما گردد, و جـز ازخـدا از هيچ كس نترسيم ؟ آيه نازل شد و به آنها اين بشارت را داد كه آرى چنين زمانى فرا خواهد رسيد)).