مـحـتواى اين سوره از نظر كلى همان محتواى سوره هاى مكى است , از نظراعتقادى بيشتر روى مبد و معاد تكيه مى كند.
و از نـظـر مسائل عملى و اخلاقى , بخش قابل ملاحظه اى از سرگذشت پنج پيامبر بزرگ الهى , و مـبـارزات آنـها با اقوام منحرف بحث مى كند, تا هم دلدارى وتسلى خاطر براى مؤمنانى باشد كه مخصوصا در آن روز در مكه در اقليت شديدقرار داشتند, و هم هشدارى باشد براى مشركان لجوج و بيدادگر.
يـكـى از امـتيازات اين سوره بيان بخش مهمى از داستان ((سليمان )) و ((ملكه سبا)) و چگونگى ايمان آوردن او به توحيد, و سخن گفتن پرندگانى , همچون هدهد,و حشراتى همچون مورچه , با سليمان است .
اين سوره به خاطر همين معنى , سوره ((نمل )) (مورچه ) ناميده شده , و عجب اين كه در بعضى از روايات به نام سوره سليمان آمده است .
ضـمنا اين سوره از علم بى پايان پروردگار, و نظارت او بر همه چيز در عالم هستى , و حاكميت او در ميان بندگان سخن مى گويد.
اين سوره با ((بشارت )) شروع مى شود, و با ((تهديد)) پايان مى يابد, بشارتى كه قرآن براى مؤمنان آورده , و تهديد به اين كه خداوند از اعمال شما بندگان غافل نيست .