قرآن همچنان بحثهاى معاد را ادامه مى دهد, و آنچه را به صورت اجمال درآيات گذشته در مورد پاداش و كيفر مؤمنان و كافران آمده بطور تفصيل بيان مى كند.
نـخـسـت از دوزخيان شروع مى كند و مى گويد: ((و كسانى كه كافر شدند گروه گروه به سوى جهنم رانده مى شوند))! (وسيق الذين كفروا الى جهنم زمرا).
سـپـس مـى افـزايـد: ايـن امـر ادامه پيدا مى كند تا ((وقتى به دوزخ مى رسند درهاى آن گشوده مـى شود و نگهبانان دوزخ (از روى ملامت ) به آنها مى گويند: آيا رسولانى از ميان شما به سويتان نـيـامدند كه آيات پروردگارتان را براى شما بخوانند و ازملاقات اين روز شما را برحذر دارند))؟! (حـتـى اذا جـاؤهـا فـتـحت ابوابها وقال لهم خزنتها الم ياتكم رسل منكم يتلون عليكم آيات ربكم وينذرونكم لقا يومكم هذا).
از اين تعبير به خوبى استفاده مى شود كه درهاى جهنم قبل از ورود آنها بسته است درست همانند درهـاى زنـدانـهـا هـنـگامى كه نزديك آن مى رسند ناگهان به روى آنان گشوده مى شود و اين مشاهده ناگهانى وحشت بيشترى در آنها ايجاب مى كند,اما قبل از هر چيز در زير رگبار ملامت خـازنان دوزخ قرار مى گيرند كه به آنها مى گويندتمام اسباب هدايت براى شما فراهم بود با اين حال چگونه اين تيره روزى دامان شما را گرفت .
به هرحال آنها با يك جمله كوتاه و دردآلود به آنها پاسخ داده ((مى گويند: آرى (پيامبران آمدند و آيـات الـهـى را بـر مـا خواندند, و ما مخالفت كرديم ) ولى فرمان عذاب الهى بر كافران مسلم شده است )) (قالوا بلى ولكن حقت كلمة العذاب على الكافرين ).
بـه ايـن تـرتيب آنها اعتراف مى كنند كه راه تكذيب انبيا و انكار آيات الهى راپيش گرفتند و طبعا سرنوشتى بهتر از اين نخواهند داشت .
(آيه )ـ پس از اين گفتگوى كوتاه در آستانه جهنم ((به آنان گفته مى شود: از درهاى جهنم وارد شـويـد, جاودانه در آن بمانيد, چه بد جايگاهى است جايگاه متكبران ))؟!(قيل ادخلوا ابواب جهنم خالدين فيها فبئس مثوى المتكبرين ).
درهـاى جـهـنم ـچنانكه قبلا هم اشاره كرده ايم ـ ممكن است به معنى درهائى باشد كه بر حسب اعمال انسانها تنظيم شده است و هر گروهى را به تناسب عمل خود به دوزخ مى برند, همان گونه كه درهاى بهشت نيز چنين است .
جالب اين كه فرشتگان عذاب از ميان تمام اوصاف رذيله انسان كه او را به دوزخ مى برد روى مساله ((تكبر)) تكيه مى كنند, اشاره به اين كه سرچشمه اصلى كفرو انحراف و گناه بيش از همه كبر و غرور و عدم تسليم در برابر حق است .
و بـه هـمـين دليل در روايتى از امام صادق و امام باقر(ع ) مى خوانيم : ((كسى كه به مقدار ذره اى كبر, در قلبش وجود داشته باشد داخل بهشت نمى شود))!.