بازگشت

آفريدگار آسمانها و زمين قادر بر احياي مردگان است


در تعقيب آيات گذشته و دلائل مختلفى كه درباره معاد در آن آمده بود, دراينجا به يكى ديگر از دلائل امـكـان معاد اشاره كرده و بعد از آن به پيامبر(ص ) دستورصبر و شكيبائى و تسبيح و حمد پروردگار مى دهد, تا كارشكنيهاى مخالفان را از اين طريق تحمل و خنثى كند.
نـخـسـت مى فرمايد: ((و ما آسمانها و زمين و آنچه را در ميان آن است در شش روز [شش دوران ] آفـريـديم , و هيچ گونه رنج و سختى به ما نرسيد))! (ولقد خلقناالسموات والا رض وما بينهما فى ستة ايام وما مسنا من لغوب ).
بـديهى است كسى كه قدرتش محدود است اگر بخواهد كارى انجام دهد كه بيش ازتوان او باشد خـسـتـه و درمـانـده و وامـانـده مى شود, ولى در مورد وجودى كه قدرتش نامحدود و توانائيش بى نهايت است اين امور مفهومى ندارد.
بنابراين چنين كسى توانائى دارد كه انسان را بعد از مردن بار ديگر به حيات باز گرداند.
(آيـه )ـ بـعـد از ذكـر دلائل مـختلف معاد و ترسيم صحنه هاى مختلفى ازقيامت چون به هر حال گروهى تسليم حق نيستند و لجاجت و پافشارى بر باطل دارند پيامبر(ص ) را مخاطب قرار داده , مى گويد: ((در برابر آنچه آنها مى گويند شكيباباش )) (فاصبر على ما يقولون ).
چـرا كـه تـنها با نيروى صبر و استقامت مى توان بر اين مشكلات پيروز شد, وتوطئه هاى دشمن را درهم شكست , و نسبتهاى نارواى آنها را در مسير حق تحمل كرد.
و از آنجا كه صبر و استقامت نياز به پشتوانه اى دارد, و بهترين پشتوانه يادخدا و ارتباط با مبدا علم و قدرت جهان آفرين است در دنبال اين دستور مى افزايد:.
((و پـيـش از طلوع آفتاب و پيش از غروب تسبيح و حمد پروردگارت را به جاآور)) (وسبح بحمد ربك قبل طلوع الشمس وقبل الغروب ).
(آيه )ـ همچنين ((در بخشى از شب او را تسبيح كن و بعد از سجده ها))(ومن الليل فسبحه وادبار السجود).
ايـن يـاد مـداوم و تـسـبيح مستمر همچون قطره هاى حياتبخش باران بر سرزمين قلب و جان تو مـى ريـزد, و آن را سـيـراب مـى كـند, دائما به تو نشاط و حيات مى بخشدو به استقامت در مقابل مخالفان لجوج دعوت مى كند.
تـسـبـيـح خـداونـد در ايـن مواقع چهارگانه اشاره به نمازهاى پنجگانه روزانه وبعضى از نوافل پرفضيلت است , به اين ترتيب كه ((قبل طلوع الشمس )) اشاره به نمازصبح است , زيرا آخر وقت آن طلوع آفتاب مى باشد.
((وقبل الغروب )) اشاره به نماز ظهر و عصر است , چرا كه آخر وقت هر دوغروب آفتاب است .
((ومـن الليل )) نماز مغرب و عشا را بيان مى كند, ((وادبار السجود)) نظر به نافله هاى مغرب دارد كه بعد از مغرب به جا آورده مى شود.