بـسـيـارى چـنـين مى پندارند كه عالم پس از مرگ كاملا شبيه اين جهان است ,منتهى در شكلى كاملتر و جالبتر.
ولى قرائن زيادى در دست داريم كه نشان مى دهد فاصله زيادى از نظركيفيت و كميت ميان اين جـهـان و آن جـهـان است , حتى اينكه اگر اين فاصله را به تفاوت ميان عالم كوچك جنين با اين دنياى وسيع تشبيه مى كنيم باز مقايسه كاملى به نظر نمى رسد.
طبق صريح بعضى از روايات در آنجا چيزهايى است كه چشمى نديده وگوشى نشنيده , و حتى از فكر انسانى خطور نكرده است .
قـرآن مـجـيد مى گويد: ((هيچ انسانى نمى داند چه چيزهايى كه مايه روشنى چشم است براى او پنهان نگهداشته شده )) (سجده /17).
نـظـامات حاكم بر آن جهان نيز با آنچه در اين عالم حاكم است كاملا تفاوت دارد در اينجا افراد به عـنوان شهود در دادگاه حاضر مى شوند ولى در آنجا دست وپا و حتى پوست تن شهادت مى دهد (يس /65 ـ فصلت /21).
بـه هـرحـال آنـچـه در باره جهان ديگر گفته شود تنها شبحى از دور در نظر مامجسم مى كند, و اصـولا الـفـبـاى ما و فرهنگ فكرى ما در اين جهان قادر به توصيف حقيقى آن نيست و از اينجا به بسيارى از سؤالات در زمينه بهشت و دوزخ وچگونگى نعمتها و عذابهايش پاسخ داده خواهد شد.
هـمـين قدر مى دانيم بهشت كانون انواع مواهب الهى اعم از مادى و معنوى است , و دوزخ كانونى است از شديدترين عذابها در هر دو جهت .
امـا در مورد جزئيات اين دو, قرآن اشاراتى دارد كه ما به آن مؤمن هستيم اماتفصيل آن را تا كسى نبيند نمى داند!.
ت ت ت.
((پايان سوره يس )).