بـاز هـم در ايـنجا سخن از توحيد و شرك است و يكى از چهره هاى بسيارزشت و زننده مشركان و منكران معاد را در برخورد با توحيد منعكس ساخته ,مى فرمايد: ((و هنگامى كه خداوند به يگانگى ياد مى شود دلهاى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند مشمئز (و متنفر) مى گردد, اما هنگامى كه از معبودهاى ديگر يادمى شود, آنان خوشحال مى شوند)) (واذا ذكر اللّه وحده اشمازت قلوب الذين لا يـؤمـنـون بـالا خـرة واذا ذكـر الذين من دونه اذاهم يستبشرون ) گاه انسان چنان به زشتيها خو مـى گـيـرد و از پـاكـيـها و نيكيها بيگانه مى شود كه از شنيدن نام حق ناراحت و از شنيدن باطل مسرور و شاد مى گردد.
نـقـطـه مـقـابـل آنها مؤمنانى هستند كه از شنيدن نام خداوند يگانه چنان مجذوب نام مقدسش مى شوند كه حاضرند هرچه دارند نثار راه او كنند.
(آيه )ـ هنگامى كه سخن به اينجا مى رسد كه اين گروه لجوج و اين جاهلان مغرور حتى از شنيدن نام خداوند يگانه متنفر و بيزارند به پيامبرش دستورمى دهد كه از آنها روى بگرداند, و رو به سوى درگـاه خـدا آورد, بـا لحنى كه حاكى ازايمان عميق و سرشار از عشق اوست با او سخن گويد, و شـكـايت اين گروه را به درگاه او برد, تا هم قلب خود را كه آكنده از اندوه است آرامش بخشد, و هم از اين راه تكانى به آن ارواح خفته غافل دهد.
مى فرمايد: ((بگو: خداوندا! اى آفريننده آسمانها و زمين , و آگاه از اسرار نهان و آشكار, تو در ميان بـندگانت در آنچه اختلاف داشتند داورى خواهى كرد)) (قل اللهم فاطر السموات والا رض عالم الغيب والشهادة انت تحكم بين عبادك فيماكانوا فيه يختلفون ).
آرى ! روز قـيـامـت ايـن گـمـراهان لجوج به اشتباه خود پى مى برند و آنجاست كه به فكر جبران مى افتند, اما چه سود؟!.
(آيه )ـ در اين آيه مى گويد: ((اگر ستمكاران تمام آنچه را روى زمين است مالك باشند و همانند آن نـيـز بر آن افزوده شود, حاضرند همه را فدا كنند تا از عذاب شديد روز قيامت رهائى يابند)) اما چنين چيزى ممكن نيست (ولو ان للذين ظلمواما فى الا رض جميعا ومثله معه لا فتدوا به من سؤ العذاب يوم القيمة ).
سـپـس مى افزايد: ((و از سوى خدا براى آنها امورى ظاهر مى شود كه هرگزگمان نمى كردند)) (وبدالهم من اللّه مالم يكونوا يحتسبون ).
و عذابهائى را با چشم خود مى بينند كه هرگز به فكر آنها خطور نمى كرد!.
(آيـه )ـ ايـن آيـه توضيح يا تكميل براى مطلبى است كه در آيه قبل گذشت مى فرمايد: در آن روز ((اعمال بدى را كه انجام داده اند براى آنها آشكار مى شود))(وبدالهم سيئات ما كسبوا).
((و آنچه را استهزا كردند بر آنها واقع مى گردد)) (وحاق بهم ما كانوا به يستهزؤن ).