اين سوره از يك نظر به پنج بخش تقسيم مى شود:
در بـخـش اول از آفرينش انسان و خلقت او از نطفه ((امشاج )) (مختلط) و سپس هدايت و آزادى اراده او سخن مى گويد.
در بخش دوم سخن از پاداش ابرار و نيكان است كه شان نزول خاصى درمورد اهل بيت (ع ) دارد كه به آن اشاره خواهد شد.
در بخش سوم : دلائل استحقاق اين پاداشها را در جمله هايى كوتاه و مؤثربازگو مى كند.
در بـخـش چهارم به اهميت قرآن , و طريق اجراى احكام آن , و راه پرفراز ونشيب خودسازى اشاره شده .
و در بخش پنجم سخن از حاكميت مشيت الهى (در عين مختار بودن انسان )به ميان آمده است .
براى اين سوره نامهاى متعددى است كه مشهورترين آنها سوره ((انسان )) وسوره ((دهر)) و سوره ((هـل اتـى )) است كه هركدام از آنها از يكى از كلمات اوائل سوره گرفته شده , هرچند در رواياتى كه بعدا در فضيلت سوره مى خوانيم تنها از ((هل اتى ))ياد شده است .