در بعضى از روايات اسلامى آمده است كه مسلمانان مدينه , پيش از آن كه پيامبر(ص ) هجرت كند, بـا يـكديگر صحبت كردند و گفتند: يهود در يك روز هفته اجتماع مى كنند (روز شنبه ) و نصارى نيزروزى براى اجتماع دارند (يكشنبه ) خوب است ما هم روزى قرار دهيم و درآن روز جمع شويم و ذكـر خدا گوئيم و شكر او را به جا آوريم , آنها روز قبل ازشنبه را كه در آن زمان ((يوم العروبه )) نـامـيـده مى شد, براى اين هدف برگزيدند, وبه سراغ ((اسعدبن زراره )) (يكى از بزرگان مدينه ) رفـتـنـد, او نماز را به صورت جماعت با آنها به جا آورد و به آنها اندرز داد و آن روز, ((روز جمعه )) ناميده شد, زيرا روزاجتماع مسلمين بود.
و اين نخستين جمعه اى بود كه در اسلام تشكيل شد.
امـا اولين جمعه اى كه رسول خدا(ص ) با اصحابش تشكيل دادند, هنگامى بودكه به مدينه هجرت كرد, وارد مدينه شد, و آن روز روز دوشنبه دوازدهم ربيع الاول هنگام ظهر بود, حضرت , چهار روز در ((قـبـا)) مـاندند و مسجد قبا را بنيان نهادند,سپس روز جمعه به سوى مدينه حركت كرد و به هـنـگـام نـماز جمعه به محله ((بنى سالم )) رسيد, و مراسم نماز جمعه را در آنجا برپاداشت , و اين اولين جمعه اى بود كه رسول خدا(ص ) در اسلام به جا آورد, خطبه اى هم در اين نماز جمعه خواند كه اولين خطبه حضرت در مدينه بود.