بازگشت

گروه: احكام شرعي
 
 
مرکز پاسخگو:دفتر تبليغات اسلامي
موضوع اصلي:احكام شرعي
موضوع فرعي:احكام شرعي
سؤال:امروزه ميگويند كه موسيقي غذاي روح است، ولي حرام است. از طرفي هم سازهايي كه از آنها استفاده ميشود، هم براي موسيقييهاي مجاز به كار ميرود و هم براي موسيقيهايي كه استماع آن حرام است. تفاوت آن دو چيست؟


جواب:

موسيقي در اسلام به گونه مطلق حرام نيست، بلكه غنا حرام است.

هدف از خلقت و آفرينش انسان و والاتر از آن است كه خود را به سرگرميها بي ارزش و كودكانه مشغول بدارد. انسان كامل هرگز به خود اجازه نميدهد به ارزش حقيقي خود آسيبي برساند. به همين جهت در قوانين الهي به ويژه در آيين مقدس اسلام، سرگرميهاي زيانبار و همه عوامل بازدارنده از پيشرفتهاي معنوي، ممنوع و مكروه تلقي شده است.

موسيقي و غنا از عوامل خطرناك است. مسلماً آهنگها و آوازهاي مهيجي كه خوانندگان و نوازندگان اجرا ميكنند، قواي شهوي و حيواني انسان را بر ميانگيزد و آدمي را از توجه به خدا و آخرت باز ميدارد.

بسيار شگفت آور است كه برخي موسيقي را غذاي روح ميپندارند و براي گريز از رنجها و فراموش كردن ناراحتيهاي خود به آن پناه ميبرند، غافل از اين كه گوش داده به موسيقيها آثار افيوني ديگري ايجاد ميكند. لذت تخديري آني و زودگذر، به دنبال خود بدبختيها و نابسامانيها بسيار به بار ميآورد و انسان را لاابالي و هرزه و مخالف با ياد خدا و نماز و عبادت بار ميآورد. گذشته از اين كه موسيقيهاي تند و مهيج گاهي چنان هيجان آور است كه باعث ضررهاي جسمي و مالي و جاني ميشود.

نوشتهاند: پنجاه هزار نفر از جوانان در ملبورن پس از استماع يك كنسرت موسيقي چنان به هيجان آمدند كه ناگهان همه به هم ريختند و بدون جهت يكديگر را زخمي و مصدوم ساختند و حتي به اعمال منافي عفت پرداختند.

آهنگهاي تند و افراطي، اعصاب را چنان تحريك ميكند كه شنونده به تدريج دچار ناراحتيهاي رواني ميود. گذشته از اين مفاسد، خرجهاي سرسام آوري كه در مهمانيها، شب نشينيهاي اشرافي، كنسرتها و... ميشود گاه درآمد يك شب يك خواننده معادل حقوق چند سال يك دانمند و پروفسور است. بالاخره اين عياشيها و ولخرجيها موجب دزدي، رشوه خواري، اختلاس، فساد در شئون گوناون يك ملت و مملكت ميشود و اين خود خطر بزرگي است كه جامعه را از درن ميپوساند.

در مسلخ همين نواهاي به ظاهر دلنشين، دين و اخلاق و شرف و فضيلت و عفت و ديگر مزاياي اخلاقي قرباني ميشود و همين موسيقيها و نغمهها دل را ميميراند و اجتماع را به فساد و انحراف ميكشاند.(1)

امام صادق(ع) ميفرمايد: گوش داد به غنا و موسيقي و لهو، نفاق را در دل ميروياند، همان طور كه آب زراعت را ميروياند.(2)

در روايت ديگر فرمود: غنا سبب نفاق و فقر و بيچارگي ميشود.(3)

بنابر اين نميتوان گفت موسيقي غذاي روح است. اگر برخي از انواع خفيف و غير مهيج آن باعث آرامش و انبساط دل شود، نوح محرك و شهوت برانگيز آن را مفاسد فراواني دارد كه باعث گسترش فساد در جامعه و فرد ميشود. لذا در اسلام حرام شده است.

اما موسيقيهاي غير مهيج و غير مطرب (موسيقيهاي آرام) اشكالي نداد.

پي نوشتها:

1 - ميزانالحكمه، عنوان 3121.

2 - مؤسسه در راه حق، مسائل زندگي ساز اسلامي، ص 210، با تلخيص.

3 - وسائل الشيعه، ج 12، ص 230.