جواب:
كافران و عصيانگران در قيامت آرزو مي كنند :
1- اي كاش با زمين اطراف يكسان و هموار مي شدند: «يومئذٍ يودّ الّذين كفروا عَصوُا الرّسول لو تُسوّي بهم الأرض …» نساء/42
2ـ اي كاش ما به اندازه يا دو برابر آنچه در روي زمين است داري گنج و طلا بوديم و همه را فديه مي داديم و از عذاب نجات پيدا مي كرديم: «إنّ الّذين كفروا لو أنّ لهم ما في الأرض جميعاً و مثله معه ليفتدوا به من عذاب يوم القيمة ما تقبّل منهم و لهم عذابٌ أليمٌ» مائده/36، ولي از آنان پذيرفته نمي شود.
3ـ آرزو مي كنند. اي كاش ما خاك بوديم: «يالَيتَني كُنتُ تراباً» نبأ/40
4ـ مي گويند اي كاش كسي به ما نوري مي بخشيد. به آنان گفته مي شود: «إرجعوا ورائكم فالتمسوا نوراً» حديد/13، ولي آنگاه كه دستشان از همه جا قطع شد، هر چه در نهادشان است اظهار مي كنند: «ولا يكتمون الله حديثاً» نساء/42 آنان نخست بهانه گيري مي كنند و آنگاه به آرزو متوسّل مي شوند. البته همه اينها ظهور ملكات دنيوي آنان است. آنان در دنيا با دروغ گويي خو كرده بودند و همة عمر را با پشت هم اندازي گذراندەاند. در قيامت نيز نخست مي پندارند نظام حاكم بر آن همسان نظام حاكم بر دنياست و از اين رو دروغ مي گويند و آرزو مي كنند و سرانجام به هوش مي آيند؛ ابتدا مي گويند: «ما كنّا نعمل من سوءِ»؛ [ما كار بدي نكرديم.] فرشتگان در پاسخ مي گويند: «بلي إنّ الله عليم بما كنتم تعملون» نحل/28. زماني هم سوگند ياد مي كنند: «و الله ربِّنا ما كنّا مشركين» انعام/23؛ [به خدا ما مشرك نبوديم]، «يومَ يبعثهم الله جميعاً فيحلفون له كما يحلفون لكم و يحسبون أنّهم علي شيءٍ» مجادله/18؛ [روزي كه خداوند آنان را مبعوث گرداند، چنان كه براي شما قسم ياد مي كنند براي خدا هم به دروغ سوگند ياد مي كنند و مي پندارند كه براي آنان اثري خواهد داشت.]
|
